1. Arthur Conan Doyle, Pies Baskervillów
Każdy z nas zna postać Sherlocka Holmesa, genialnego detektywa mieszkającego przy Baker Street 221b w Londynie. Jego niezwykły zmysł obserwacji, wiedza z wielu dziedzin (m.in. balistyka, psychologia, chemia, matematyka), a także umiejętność walki (m.in. boks) pomagały mu w rozwikłaniu nawet najtrudniejszych zagadek. Holmes, wraz z swoim wiernym przyjacielem doktorem Watsonem, byli bohaterami 4 książek i 56 opowiadań napisanych przez A. C. Doyle’a, a także wielu filmów i seriali powstałych na podstawie powieści. Miedzy innymi bardzo popularnych obrazów Sherlock Holmes i Sherlock Holmes: Gra cieni, z lat 2009 i 2011, które zmieniły filmowe wyobrażenie spokojnego, siedzącego w biurze detektywa, w świetnie boksującego, czarującego dżentelmena, bardziej przypominającego głównego bohatera książki niż wcześniejszych filmowych adaptacji. Jedną z najpopularniejszych książek Doyle’a, opowiadających o śledztwach Holmesa, jest Pies Baskervillów. Sherlock wraz z Watsonem szukają zabójcy mordującego członków rodziny Baskervill. Idą tropem przerażającej bestii i mordercy, narażając się na wiele niebezpieczeństw czyhających na nich na każdym kroku. Książką pełna jest zwrotów akcji, a finał śledztwa z pewnością zaskoczy każdego. To właśnie ta tajemnicza atmosfera XIX-wiecznego Londynu i zamglonych angielskich przedmieść, a także niezwykli bohaterowie uwikłani w wiele intrygujących wątków, sprawiły, że w Holmesie i Watsonie zakochało się tak wiele osób. Co ciekawe, znudzony Doyle chciał uśmiercić swojego bohatera, jednak fani jego twórczości nie pozwolili na to. Wysyłali do autora listy i na znak protestu nosili czarne opaski, do momentu aż zaskoczony reakcją czytelników Doyle nie zmienił zdania i ożywił Sherlocka.
2. Agatha Christie, Morderstwo w Orient Expresie
Agatha Christie jest jedna z najpopularniejszych i najbardziej poczytnych pisarek. Jej dzieła, mimo kilkudziesięciu lat istnienia, ciągle są adaptowane, wystawiane na łamach teatrów, filmowane czy wykorzystywane w słuchowiskach radiowych. Jedną z najbardziej popularnych książek, z jej dużego dorobku 90 różnych utworów, jest Morderstwo w Orient Expresie. Głównym bohaterem powieści jest Hercules Poirot, wybitny, ponadprzeciętnie inteligentny detektyw, który dzięki potędze swojego umysłu, często nie ruszając się z miejsca, dochodzi do rozwiązania prowadzonych przez siebie śledztw. W tym przypadku do morderstwa dochodzi w pociągu, którym akurat podróżuje detektyw. Śledztwo nie jest proste, podejrzany jest każdy z podróżujących, ale każdy z nich ma również alibi. Z godziny na godzinę, z kilometra na kilometr, śledztwo robi się coraz bardziej skomplikowane, ilość wątków nie maleje, a mimo to Poirot znajduje odpowiedni trop i łapie winnych. Zakończenie jest niespodziewane, a także innowacyjne i z pewnością zaskoczy każdego. Kolorytu powieści dodaje nie tylko niezwykły umysł detektywa, ale również jego przesadna dbałość o wygląd, a także obsesja na punkcie symetrii i porządku. Co ciekawe, książkę, w której Hercules umiera, Christie napisała wiele lata przed jej wydaniem, które nastąpiło po śmierci pisarki. Jak sama tłumaczyła, Poirot ją irytował, miała go dość, dlatego chciała go uśmiercić, nie spodziewała się jednak, że będzie cieszyła się tak dobrym zdrowiem, przez kolejne wiele lat.
3. Marek Krajewski, Śmierć w Breslau
Jedną z najsłynniejszych polskich serii kryminalnych jest ta autorstwa Marka Krajewskiego, opowiadająca o śledztwach radcy kryminalnego Eberharda Mocka. Pierwszą z kilku części jest Śmierć w Breslau, przedstawiająca zbrodnie dokonane we Wrocławiu w roku 1933. Główny bohater, Eberhard Mock, początkowo może nie wzbudzać naszej sympatii, jest okrutny, szantażuje ludzi, ale jest również postacią przyzwoitą, kierującą się swoim kodeksem i osobą niezwykle inteligentną. Lubi korzystać z usług prostytutek, a także pić w dużych ilościach „dobry” alkohol. Mimo wszystko, to on pomaga rozwikłać sprawę morderstwa córki barona von der Maltena, za które została skazana niewinna osoba. Jego bardzo skomplikowana postać, uwikłana w wiele ciekawych intryg, na tle ciemnego i tajemniczego, przedwojennego Wrocławia, sprawia, że książkę czyta się niezwykle dobrze.
4. Boris Akunin, Radca stanu
Radca stanu jest siódmą z kolei książką opowiadającą o śledztwach prowadzonych przez Erasta Fandorina, nazywanego często rosyjskim Sherlockiem Holmesem. Historia dzieje się w roku 1891, w carskiej Moskwie tuż przed rewolucją. W Rosji coraz częściej zdarzają się ataki terrorystyczne, na ulicach nie jest bezpiecznie, a ktoś ucharakteryzowany na Fandorina zabija syberyjskiego generała-gubernatora. Podejrzenie detektywa pada na „Grupę bojową”, prowadzoną przez Grina i jego współpracownika, tajemniczego T.G. Podczas śledztwa okazuję się, że nie tylko morderca ma „brudne ręce”, ale także carska władza. Śledztwo zmierza w nieznanym kierunku, czy prawda zwycięży? Tajemnice, intrygi, świat polityki i rewolucji. Akunin po raz kolejny w bardzo dla siebie charakterystyczny sposób przekonująco opisuje nie tylko śledztwo, ale także społeczeństwo i obyczaje carskiej Rosji z roku 1891. Jego utwory doceniane są nie tylko przez miliony fanów na całym świecie, ale także krytyków literackich i filmowców, którzy z chęcią adaptują działa Akunina, w tym właśnie Radcę stanu (film z roku 2005).
5. Stieg Larsson, Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet
Książka Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet autorstwa szwedzkiego pisarza Stiega Larssona niemalże od razu po wydaniu osiągnęła bardzo duży sukces, podbijając serca nie tylko Skandynawów, ale także ludzi na całym świecie. Głównym bohaterem książki jest Mikael Blomkvist, dziennikarz pracujący w gazecie Milenium, mającej analizować i obnażać „lewe” interesy ludzi bogatych. Za sprawą swojego szefa trafia na sprawę niewyjaśnionych morderstw sprzed wielu lat, a w śledztwie pomaga mu Lisbeth Salander, genialna researcherka. Czy uda im się rozwiązać śledztwo?
Warto wiedzieć, że w książce wielokrotnie przewija się temat znęcania się nad kobietami. Podawane są dane statystyczne i analizy, nawet tytuł kryminału nawiązuje do właśnie tego problemu społecznego. Dzieje się tak, gdyż Stieg Lersson był dziennikarzem zajmującym się przez wiele lat rasizmem i ekstremizmem. Swoją powieścią chciał przekazać trochę więcej treści niż zwykła, dobra historia, chciał zwrócić uwagę na problemy kobiet we współczesnym świecie. Książka bazuje na wiedzy zdobytej podczas pracy dziennikarza. Dzięki doświadczeniu Larssona powieść cechuje nadzwyczajny realizm opisów, który sprawia, że zatracamy się w opowieści, zapominając, że nie jest to realny świat.
6. Edgar Alan Poe, Zabójstwo przy Rue Morgue
To właśnie Edgar Allan Poe zapoczątkował gatunek noweli kryminalnej. To na podstawie jego utworów powstały kolejne, często bardziej znane kryminały, pisane np. przez Christie czy Doyle’a. Zabójstwo przy Rue Morgue jest jedną z najbardziej popularnych i rozpoznawalnych nowel Poe. Nowela opisuje śledztwo C. Augusta Dupina, który za pomocą swojego ponadprzeciętnie analitycznego umysłu, rozwiązuje zagadkę tajemniczych zabójstw dwóch kobiet, które zdarzyły się przy ulicy Rue Morgue. Utwór jest stosunkowo krótki, ale opisy i sposób myślenia detektywa amatora sprawiają, że do samego końca nie jesteśmy pewni, kto jest winny. Dupin, tak jak w przypadku swoich późniejszych naśladowców, rozwiązuje śledztwo, praktycznie nie ruszając się z miejsca. Śledzi ogłoszenia i wycinki z gazet, które zostały umieszczone przez pisarza w tekście, dzięki czemu również czytelnik podąża tropem przestępcy i stara się rozwiązać zagadkę. Zakończenie noweli zaskakuje i po raz kolejny dowodzi geniuszu umysłu nie tylko Dupina, ale także autora noweli, E.A. Poe. Aura tajemniczości tworzona jest nie tylko dzięki intrygującej zagadce, ale także poprzez niezwykły klimat zamglonych, XIX-wiecznych ulic Paryża. Zachwyca również elastyczny język, którego pozazdrościć Poe mógłby nie jeden pisarz.
7. Jo Nesbø, Człowiek Nietoperz
Policjant Harry Hole jedzie do Sydney, żeby wyjaśnić zabójstwo Norweżki Inger Holter, która najprawdopodobniej padła ofiarą seryjnego mordercy. W śledztwie pomaga mu miejscowy funkcjonariusz Andrew Kensington. Hole poznaje najciemniejsze zaułki miasta, ulice pełne domów publicznych i podejrzanych lokali. Informacji i wątków podczas dochodzenia jest tak dużo, że Hole nie potrafi ich złączyć w logiczną całość, gdy jednak rozwiązuje zagadkę i dochodzi do tego, kto zabija, jest już za późno, a cena za złapanie mordercy może okazać się zbyt duża. Człowiek nietoperz norweskiego pisarza Jo Nesbø jest pierwszą z serii powieści kryminalnych opowiadających o policjancie Harry’m Hole i jego śledztwach. Książka zachwyca nie tylko niebanalną intrygą, ale także rozbudowaną psychologią postaci i niesamowitymi opisami Sydney i jego historii jako kolonii karnej. Jo Nesbø jest jednym z najpopularniejszych współczesnych pisarzy powieści kryminalnych. Jego książki sprzedają się w milionach egzemplarzy, są wydawane w kilkunastu językach, a także zdobywają wiele prestiżowych nagród, takich jak Złoty Sztylet oraz Szklany Klucz.
8. Charles Dickens, Tajemnica Edwina Drooda
Tajemnica Edwina Drooda jest zarazem pierwszym i ostatnim kryminałem Dickensa, którego niestety nie zdążył ukończyć. Zmarł podczas pracy nad ostatnimi rozdziałami powieści, publikując wcześniej, w formie odcinków, osiem pierwszych, tylko zarysowujących intrygę. Kryminał opowiada historię życia i zabójstwa Edwina Drooda. Głównego bohatera poznajmy już na samym początku. Jest on młodym architektem, ma narzeczoną (śliczną Różę Bud), mieszka w wiktoriańskim, zamglonym, małym miasteczku Cloisterham. Kiedy w Wigilię niespodziewanie ginie, udaje się odnaleźć jedynie jego spinki do mankietów i zegarek. Rozpoczyna się śledztwo, które niestety nie zostaje doprowadzone do końca. Mimo braku zakończenia, książka bardzo szybko osiągnęła sukces. Przez lata dookoła książki i tragicznej śmierci autora powstało wiele tajemniczych historii i mitów. Wielu pisarzy próbowało prześledzić fabułę i książkowe wątki, by dotrzeć, poprzez dedukcję, do osoby, która mogłaby zabić głównego bohatera (między innymi autor książek o Holmesie, Doyle). Nie tylko brak zakończenia powieści budził wiele emocji, ale także śmierć autora. Przez lata podejrzewano, że Dickens został zamordowany przez swojego rywala (Wilckiego Collinsa), który bał się, że jego konkurent go uprzedzi i pierwszy opublikuje historię, która podobno miała być łudząco podobna do rozwiązanie śledztwa w jego własnym utworze.
9. Zygmunt Miłoszewski, Ziarno prawdy
Ziarno prawdy Zygmunta Maciejewskiego jest drugą częścią trylogii o prokuraturze Szackim. Główny bohater wyjeżdża z Warszawy do Sandomierza, gdzie musi stawić czoła nowym zbrodniom i intrygom. Niemalże od razu po przybyciu zostaje wezwany do rozwiązania nietypowego morderstwa miejscowej działaczki społecznej. Śledztwo utrudnia mu miejscowa ludność, która milczy, a także poszukujące sensacji media. W toku śledztwa okazuje się, że to nie jedyna sprawa, z którą przyjdzie się zmierzyć prokuratorowi. W odpowiedzi na dręczące go pytania może pomóc mu rozwiązanie innej sprawy, która wydarzyła się przed sześćdziesięcioma laty. Podczas lektury powieści zachwyca nie tylko wartka i pasjonująca akcja, ale także bardzo plastyczny język oraz mroczne, a zarazem piękne uliczki Sandomierza, po których oprowadza nas pisarz. Nie tylko czytelnicy docenili kunszt Miłoszewskiego: zarówno pierwsza, jak i druga część trylogii doczekały się ekranizacji. Adaptacja Uwikłanych była bardzo krytykowana nawet przez samego Miłoszewskiego, który w wyreżyserowaniu drugiej powieści, Ziarna prawdy w roku 2014, wziął czynny udział, co z pewnością przyczyniło się do sukcesu produkcji.
10. Joanna Chmielewska, Krokodyl z kraju Karoliny
O Joannie Chmielewskiej każdy słyszał, jej książki czytały już nasze mamy, a może nawet i babcie. W przeciągu ostatniego ćwierćwiecza, królowa polskich kryminałów napisała kilkadziesiąt książek, których poczytność ciężko przebić każdej kolejnej, nowo wschodzącej gwieździe powieści detektywistycznych. Jednym z pierwszych opublikowanych kryminałów Chmielewskiej był Krokodyl z kraju Karoliny, opowiadający historię Joanny, prowadzającej na własną rękę śledztwo w sprawie śmierci swojej przyjaciółki Alicji, której ciało w tajemniczych okolicznościach zaginęło. Książka napisana jest z niezwykłym humorem, który momentami doprowadzić może do łez. Wciąga nie tylko wartka, zagmatwana akcja, ale także tło czasów sprzed transformacji, niezwykłe, rodzinne, pełne zabawnych sytuacji życie Joanny, jak i zaskakujące zakończenie, którego nikt się nie spodziewa.
Dodaj komentarz
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
Pingback: Kobiety, które wstrząsnęły światem mody : Gentleman's Choice