Piękna, inteligentna, uparta. Zrewolucjonizowała najpierw francuską, a potem światową modę. Kobieta nietypowa, samodzielna, walcząca z normami i męską rzeczywistością – Gabrielle (Coco) Bonheur Chanel.
Młodość
Urodziła się we francuskim Samur, w roku 1883, jako jedno z pięciorga dzieci Alberta Chanel oraz Jeanne Devolle. Rodzice Coco nie byli zamożni, ojciec był komiwojażerem, a matka zajmowała się dziećmi. W wieku kilku lat trafiła do sierocińca. Jej matka zmarła, a ojciec nie chciał dłużej zajmować się dziećmi. Chanel trafiła pod opiekę zakonnic. Musiała podporządkować się wielu zasadom, nosić tylko czarne sukienki, a jej jedyną rozrywką było patrzenie przez okno. To właśnie zakonnice nauczyły Coco szyć. Gdy tylko podrosła na tyle, żeby się usamodzielnić, przeprowadziła się do Vichy.
Początki kariery
Początkowo pracowała w pobliskich knajpach, zarabiając na życie śpiewem i tańcem. W jej repertuarze często można było usłyszeć piosenkę opowiadającą o poszukiwaniach zaginionego psa o imieniu Coco (Qui qu’a vu Coco). Podczas pracy poznała wielu artystów i arystokratów, których bardzo szybko sobie zdobywała, mimo swojej nietypowej jak na tamte czasy urody (była chuda, z burzą czarnych włosów). To oni, właśnie przez ten tak często wykonywany przez nią utwór, zaczęli nazywać ją Coco.
To także tam poznała swoją pierwszą miłość, Etienne’a Balsana, który zakochał się w Chanel od pierwszego wejrzenia Mimo że Coco początkowo nie podzielała jego uczuć, zafascynował ją świat z jakiego pochodził: arystokratyczna rodzina, miliny na koncie i śmietanka towarzyska, w której się obracał. Bardzo szybko zamieszkali razem w jego pałacu, co bardzo podobało się Coco. Mogła mieć wszystko czego chciała, o czym zawsze marzyła: służbę, najlepsze ubrania i biżuterię.
Otwarcie pierwszego sklepu
Etienne robił co tylko mógł, żeby jej dogodzić, nauczył ją między innymi jazdy konnej. Coco jednak nie chciała podróżować konno w zwykłym kobiecym kostiumie, który krępował jej ruchy, poprosiła więc krawca o uszycie specjalnie dla niej spodni bardzo podobnych do tych noszonych podczas jazdy przez mężczyzn. Etienne kilkakrotnie oświadczał się Coco, ona jednak za każdym razem mu odmawiała, uważała bowiem, że mimo dobrych chęci, jej partner ogranicza ją i nie traktuje jak równą sobie. Chanel miała bardzo wybuchowy temperament, co sprzyjało wielu kłótniom. Największy kryzysy w ich kilkuletnim związku nastąpił, gdy Coco opowiedziała ukochanemu o swoich planach założenia własnego sklepu, a on uznał ten pomysł za śmieszny. Ostatecznie jednak całkowicie sfinansował pomysł Gabriel. To jednak nie uratowało ich związku i niedługo potem się rozstali. W sklepie Coco sprzedawała dość nietypowe, jak na tamte czasy, kapelusze – proste i skromne; toczki i 'cloches’, czyli kapelusze w kształcie hełmu. W między czasie, podczas wakacji, poznała innego mężczyznę, Arthura Capela, czyli jak się niedługo potem okazało, największą miłość jej życia.
Poznali się na przyjęciu i niemalże natychmiast zakochali się w sobie. Jego pociągał jej nieprzeciętny charakter i uroda, ją skusiło jego zaangażowanie, a także to, jak ją wspierał i motywował do spełnienia swoich planów i marzeń. Chociaż nie zawsze tak było. Zadowolona z tego jak funkcjonuje jej sklep oraz przekonana o dość sporych przychodach, jakie gwarantował, Coco została niemile zaskoczona, gdy podczas jednej z kłótni Arthur powiedział jej, że to on każdego miesiąca wpłaca na jej konto dość sporą sumę pieniędzy. Właśnie ta wiadomość, ten moment, był przełomowy w karierze Chanel. Podwoiła swoje wysiłki, pracowała niemalże na okrągło, a po kilku latach była już znana i posiadała własny butik, nie tylko z kapeluszami, ale również z różnego rodzaju ubraniami. Wreszcie mogła oddać Arthurowi zainwestowane w nią pieniądze.
Rewolucyjna Coco
Jej sklep zaopatrzony był w kobiece stroje inspirowane modą męska i sportową, którą Coco była zafascynowana od wielu lat. Chanel tworzyła stroje, które były wygodne i proste, co przy zmieniającym się społeczeństwie było właśnie tym, czego potrzebowano. Kobiety w czasie wojny i dwudziestoleciu międzywojennym musiały stać się bardziej samodzielne. Pracowały, żeby utrzymać rodzinę podczas nieobecności męża, ojca czy syna, którzy często do domu nie wracali. Dla swoich klientek chciała takiej samej swobody i wygody, jaką mieli mężczyźni. Jednym z najbardziej popularnych oferowanych przez Chanel strojów był trykotowy zestaw, składający się z marynarskiego żakietu oraz prostej, luźnej spódnicy. Butik bardzo szybko przekształcił się w prawdziwy dom mody, który zaczął przynosić Coco ogromne pieniądze, a popularność jej produktów sprawiła, że stała się ona jedną z najważniejszych osób dyktujących trendy mody nie tylko we Francji, ale także w całej Europie i Ameryce. Kiedy w 1917 roku obcięła włosy, inne kobiety również zaczęły ją naśladować, a sama fryzura bardzo szybko stała się popularna. Podobna sytuacja miała miejsce, gdy Chanel zaczęła nosić spodnie.
Niestety związek z Arthurem nie przetrwał próby czasu. Wkrótce po rozstaniu, w roku 1919, wracając od innej kobiety, Capel zmarł w wypadku samochodowym, zastawiając Coco w spadku dużą sumę pieniędzy. Chanel nie potrafiła pogodzić się ze śmiercią ukochanego. Podobno kiedy dowiedziała się o całym wydarzeniu, przemalowała pokój na czarno. Po kilku dniach, kiedy doszła do siebie, postanowiła po raz kolejny zmienić kolor pomieszczenia, tym razem jednak na bardziej przystępny. Wkrótce potem rzuciła się w wir pracy, by zapomnieć o smutkach. W tym czasie Chanel wdała się w wiele romansów, jednak były one krótkie i nic nie znaczące. Spotykała się miedzy innymi z: Pierre’em Wertheimerem, reżyserem Luchino Visconti, Salvadorem Dali czy rzeźbiarzem Apelem les Fenosa. Dzięki ciężkiej pracy Chanel, jej projekty zyskiwały na popularności. Jej „mała czarna” została okrzyknięta „Fordem marki Chanel”, a strój ten, dzięki swojej prostocie i elegancji, noszony jest do dzisiaj.
Związki z mężczyznami
Coco wiązała się tylko z mężczyznami wybitnymi, znanymi, takimi, którzy osiągnęli sukces. Jej pierwszym dłuższym i znaczącym związkiem po śmierci Capela był romans z Igorem Strawińskim, rosyjskim kompozytorem. To właśnie dzięki niemu w kilka miesięcy później, podczas pobytu w Biarritz, poznała wielkiego księcia Rosji, Dymitra Pawłowicza, z którym nawiązała romans. Nie był to jednak związek oparty na głębokim uczuciu i dość szybko się zakończył. W międzyczasie Chanel wprowadziła na swoje półki perfumy, Chanel Nr 5. Zrobił je dla niej Ernet Beaux, który to na jej życzenie przesłał do jej apartamentu dwie serie zapachów noszących numery od 1. do 5. oraz od 20. do 24. Coco najbardziej spodobał się perfum o numerze piątym, stąd też jego nazwa. Zapach okazał się hitem, stał się ponadczasowy i dzisiaj jest równie popularny co wtedy. Jego innowacyjnym elementem, dzięki któremu zyskał aż taką sławę, były użyte, po raz pierwszy, środki syntetyczne, które wzbogaciły i utrwaliły nietypową woń. Kolejnym podbojem miłosnym Chanel był Picasso, który niezmiernie ją fascynował, o związku z nim mówiła: „Byłam ogarnięta namiętnością do niego. Był podły. Fascynował mnie jak jastrząb, przepełniał mnie strachem. Czułam, kiedy zjawiał się w pobliżu: coś się we mnie kuliło…”. Potem związała się z przyjacielem malarza, poetą Pierre’em Reverdy’m, do którego, pierwszy raz od dawna, poczuła głębsze uczucia. Połączyła ich nie tylko namiętność, ale także wspólne przeżycia, ciężkie dzieciństwo i poczucie alienacji i wyobcowania pośród wyższych sfer. Jednak i ten związek nie przetrwał. Mimo uczuć i zaangażowania, Chanel nie potrafiła zapomnieć o swojej największej miłości, Arthurze Capelu.
Kontrowersje
Coco nawiązywała także romanse z kobietami, do czego raczej niechętnie się przyznawała. Najprawdopodobniej spotykała się między innymi z pisarką Jacqueline Susann czy księżną Antoinette d’Harcourt. Jednak najgłośniejszym i najbardziej kontrowersyjnym romansem, był jej związek w latach 40, z jednym z niemieckich oficerów, którego podejrzewano o szpiegostwo – Hansem Güntherem von Dincklagem. Na ten czas, od roku 1939 roku, Coco zawiesiła działalność swojego domu mody.
Szpieg, który mnie kochał
Dowodem na szpiegostwo kochanka Chanel miała być książka wydana w roku 1935 w Paryżu (Brunatna siatka), opowiadająca o kilku oficerach wywiadu niemieckiego, jednym z nich był własnie Hans. Wiele osób podejrzewało również Chanel o kolaborację z zaborcami, między innymi dlatego, że nie kryła się ze swoimi antysemickimi poglądami. Po wojnie została nawet aresztowana, jednak za sprawą swoich wysoko postawionych przyjaciół, z wiezienia wyszła bardzo szybko. Wstawił się za nią między innymi sam Winston Churchill. Związek z Hansem trwał dość długo, jednak z powodu dużej różnicy wieku, ponad 10 lat, ostatecznie rozstali się w latach 50. Coco miała wówczas 70 lat.
Lata powojenne
Po wojnie Chanel reaktywowała swoje studio projektowe, jednak początkowo nie przynosiło ono spodziewanych sukcesów. Pierwsza kolekcja okazała się klapą, dopiero druga, bardziej przystępna okazała się hitem – dwuczęściowy kostium składający się z prostej spódnicy do kolan i żakietu bez kołnierzyka, wykończonego plecionką.
Coco Chanel zmarła 10 stycznia 1971 w swoim apartamencie podczas snu. Miała 88 lat. Przez kilka lat po jej śmierci dom mody Chanel prowadziło wielu projektantów, ale dopiero Karl Lagerfeld w 1983 roku sprawił, że dzieło Coco odżyło, a marka jest znana na całym świecie do dzisiaj.
Styl Coco Chanel
Coco Chanel wywarła ogromny wpływ na modę XX wieku. Kobiety inspirują się jej klasyczną elegancją już od prawie stu lat. To dzięki niej zaprzestano noszenia krynoliny, falbanek czy gorsetów. To ona spopularyzowała plisowane spódnice, kostiumy z dżerseju i tweedu oraz sukienki wiązane w talii. Jako pierwsza zaczęła tworzyć i upowszechniła biżuterię ze sztucznych materiałów, a także krótką, męską fryzurę i spodnie. Warto dodać, że Coco nosiła tylko i wyłącznie swoje projekty, a jej ulubionym strojem był prosty kostium z dżerseju, a dodatkiem między innymi korale. Lubiła także nosić szkocką kratę (którą sama spopularyzowała), a także blezery z pozłacanymi guzikami, pikowane torebki ze złotym łańcuszkiem oraz pantofle z okrągłym noskiem.
Inne wpisy z tej kategorii
Komentarze
Dodaj komentarz
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
Pingback: Kobiety, które wstrząsnęły światem mody : Gentleman's Choice