Howard Hughes za cele obierał marzenia. Ekscentryk, milioner, wizjoner. Jego życiorys mógłby posłużyć jako scenariusz dla kilku filmów. Tak też się stało, a najbardziej znanym z nich jest obraz Martina Scorsese pt. Aviator. Elegancki bon-vivant żyjący pasją do kobiet, filmów i lotnictwa. Z każdej swej namiętności brał tyle, ile tylko był w stanie. A mógł więcej niż ktokolwiek inny.

Podniebna fantazja

Miał tylko 18 lat, gdy jego ojciec zmarł, pozostawiając synowi w spadku swoją firmę. Świetnie prosperujące przedsiębiorstwo naftowe służyło dla młodego Hughesa jako źródło finansowania i realizacji celów. Zaczął od inwestycji w branżę filmową. W 1930 roku wyprodukował kultowe dzieło Hell’s Angels. Po raz pierwszy w historii sceny podniebnych walk zrealizowano z takim rozmachem. Marzenia stawały się rzeczywistością, a Hughes nie skąpił środków. Inne znane filmy jego produkcji to między innymi:

• The Front Page (1931)
• Scarface (1932)
• Banita (1941)
• The Outlaw (1943)

Odtwórca głównej roli w filmie Aviator, Leonardo DiCaprio, bardzo przekonująco wykreował postać Hughesa jako eleganckiego, pewnego siebie wizjonera. Jak trafnie film ten oddaje realia tamtych czasów świadczą otrzymane Oscary w takich kategoriach jak scenografia, kostiumy, czy najlepsze zdjęcia. Dzisiaj przyzwyczajeni jesteśmy do kinowego rozmachu (głównie za pomocą efektów komputerowych), ale kręcenie podniebnych scen batalistycznych w czasach Hughesa było dużo większym wyzwaniem. Wszystko musiało być prawdziwe. W latach trzydziestych ten młody milioner dokonał prawdziwej rewolucji w kategoriach pojmowania kina akcji.

Wszystko można kupić

Powyższa dewiza towarzyszyła Hughesowi od zawsze. Także w odniesieniu do płci pięknej. Zbyt pragnął kobiet, by poświęcić się jednej. Niezliczone randki, skandale i historie miłosne były nieodłączną częścią jego osobowości. Pierwsze małżeństwo zawarł z Ellą Rice, jednak był to związek zaaranżowany przez rodzinę. Hughes nie zajmował się małżonką, często odsyłał ją do rodzinnego miasta, aż w końcu Ella wniosła o rozwód. Howard nie przejął się tym wcale.

Kobiety (często ze świata filmu) widziały w nim przystojnego, tajemniczego milionera. Nie był jednak typem playboya w powszechnym znaczeniu tego słowa – choć zawsze elegancki, nie zwykł błyszczeć w towarzystwie. Skupiał swoją uwagę na wybranych przez siebie damach, które rozkochiwał z prędkością godną projektowanych przezeń samolotów. Wydaje się, że prawdziwym uczuciem obdarzył tylko amerykańską aktorkę – Billie Dove. Jednak po gorącym romansie trwającym rok, Billie odeszła.

Składanie oświadczyn nie przeszkadzało mu rozpoczynać kolejnej batalii o kobiece serca. Uważał, że miłość można kupić. Jako adorator nie szczędził prezentów, wycieczek, rejsów na jachtach. Spotykał się z takimi gwiazdami jak Katharine Hepburn, Ava Gardner, czy Ginger Rogers. Według relacji asystentów Hughesa w pewnym momencie na jego utrzymaniu były 164 kochanki.

Jedyna miłość

Szybkość, nie tylko ta w zdobywaniu kobiecych serc, była wpisana w naturę Howarda Hughesa. Oprócz miłosnych podbojów i realizacji projektów filmowych, poświęcał się także lotnictwu. Do tego stopnia kochał samoloty, że oprócz tego, że był pilotem, także je projektował. Jednym z  jego autorskich wynalazków był największy drewniany samolot na świecie.

Hughes H-4 Hercules, bo tak nazywał się ten rekordowy samolot, był w istocie latającą łodzią o charakterze transportowym. Zaprojektowany został na potrzeby wojska, jako że fronty II Wojny Światowej postawiły nowe problemy natury logistycznej. Armia szukała sposobu zastąpienia transportu morskiego do Europy, tak by ominąć Ocean Atlantycki, na którym królowały niemieckie U-booty. Odpowiedzią firmy Hughes Aircraft Company na te potrzeby był właśnie Hercules. Samolot mógł pomieścić do 750 w pełni uzbrojonych żołnierzy, lub dwa czołgi typu M4 Sherman. Rozpiętość skrzydeł miała imponującą szerokość 97,54 metrów. Z powodu opóźnień w budowie, pierwszy i jedyny lot odbył się dopiero w 1947 roku. Komisja oceniająca samolot uznała go jednak za niezdolny do pokonywania długich dystansów.

Firma Hughesa miała też imponujące sukcesy inżynierskie, takie jak produkcja śmigłowców AH-64 Apache, które do tej pory są na wyposażeniu armii Stanów Zjednoczonych. Hughes Aircraft Company zajmował się również produkcją rakiet powietrze-powietrze, sond kosmicznych (Pioneer Venus 1) czy satelit telekomunikacyjnych. Genialny, ale i szalony umysł Hughesa nie pozwalał mu próżnować. Jako pilot mógł poszczycić się kilkoma rekordami, za co został wyróżniony przez prezydenta Franklina D. Roosevelta nagrodą Harmony Trophy dla najlepszego lotnika świata. W 1935 roku Howard ustanowił rekord prędkości przekraczając 567 km/h. Dokonał tego za sterami zaprojektowanej przez siebie maszyny H-1 Racer. Cztery lata później ustanowił rekord świata, okrążając glob w czasie 91 godzin. Hughes był najszybszym człowiekiem na kuli ziemskiej.

Bakterie i miliony

Czas dzieciństwa naznaczony tragediami, a także kontakt z rozpieszczającą matką odbiły się na psychice Hughesa. W roku 1946 zdarzyła się tragedia. Podczas oblotu modelu XF-11 nastąpiła awaria silnika, a maszyna wraz z Hughesem rozbiła się o dom w Beverly Hills. Mocno ranny milioner nigdy nie pozbył się traumy po wypadku. Równocześnie postępowała u niego choroba dwubiegunowa – zaczął izolować się od społeczeństwa.

W 1958 roku udzielił ostatniego wywiadu. Przeprowadził się do Las Vegas, gdzie mieszkał sam w apartamencie. Towarzyszyło mu pięciu Mormonów, z którymi związał się w miarę jak postępowała choroba. Dalej zarządzał swoimi przedsięwzięciami, jednak ciągle nasilały się objawy obsesji. W latach siedemdziesiątych żył poza USA. Zmarł chory, opuszczony i samotny w 1976 roku. W wyniku wygłodzenia i zaniedbania jego ciało było trudne do zidentyfikowania. Hughes pozostawił po sobie wielomiliardową fortunę, która stała się celem starań oszustów próbujących wyłudzić pieniądze na podstawie fałszywych testamentów.

Jego ekscentryzm dostarczał wielu zabawnych anegdot. Gdy podczas pobytu w hotelu Desert Inn jego niecodzienny tryb życia stawał się niepożądany, Hughes po prostu go…kupił. W latach sześćdziesiątych nie było w Las Vegas całodobowego kanału telewizyjnego, zatem Hughes, który cierpiał także na chroniczną bezsenność, kupił stację Channel 8, by móc cały czas cieszyć się swoimi ulubionymi filmami. Gdy przysypiał, dzwonił do centrali by puszczono ponownie fragmenty, które ominął.

Jego działalność dobroczynna przejawiła się w budowie Howard Hughes Medical Institute – największej instytucji non-profit w Stanach Zjednoczonych. Z drugiej strony, podłączenie swojej firmy pod fundację pozwoliło na zwolnienie jej z podatków. Nie zmienia to jednak faktu, że z instytutem związanych jest aż jedenastu laureatów nagrody Nobla, a wartość jego majątku szacuje się około 15 miliardów dolarów.

Majątek Hughesa pozwalał mu na nieprzeciętną prezencję, co zawsze podkreślał ubiorem i wystawnym życiem. Jego atrakcyjność, zważywszy na liczbę kobiet w jego życiu, musiała być niezwykła. Z zachowanych zdjęć wyłania się postać eleganckiego dżentelmena… Smukła, gładka twarz (lub ozdobiona starannie pielęgnowanym wąsem) promieniowała nieustępliwością. Jego teksańskie pochodzenie było wyraźnie zaznaczone w rysach twarzy, ciemnych oczach i włosach. Raczej jednolite kolorystycznie marynarki, dobrane do spodni i butów przełamywał, a to ciekawym krawatem, a to elementem stroju pilota. Łączenie świata mody i awiacji owocowało przyciągającym wzrok efektem.

W czapce pilotce i kurtce lotnika, ale pod krawatem starannie zawiązanym pod szyją. Zawsze w otoczeniu kobiet, na planie filmowym lub sterami samolotu. Tak wygląda legenda opowiadająca o urzeczywistnianiu marzeń i nadawaniu im czysto ludzkiego wymiaru: Howard Hughes, bez którego świat nie byłby tak szybki.

Autor: Franciszek Świtała

Zacięte licytacje, ogromne sumy pieniędzy i dziesiątki kolekcjonerów, którzy chcą wejść w posiadanie dzieł sztuki. Tak według reżyserów filmowych wygląda zwykły dzień w domu aukcyjnym. Jak jest naprawdę i czy kino rozmija się z prawdą? Sprawdzimy to na przykładzie dwóch największych firm pośredniczących w obrocie działami sztuki – Christie’s i Sotheby’s. Mamy dla Was również kilka skandali, w które zamieszane były oba z tych, legendarnych już dzisiaj, domów aukcyjnych.

Sotheby’s

Sotheby’s to najstarszy dom aukcyjny na świecie. Swoją działalność rozpoczął 11 marca 1744 roku, kiedy to jego założyciel, londyński księgarz Samuel Baker zorganizował aukcję książek z biblioteki Sir Johna Stanley’a. Założona przez Samuela firma otrzymała nazwę Sotheby’s Holdings Inc, która wzięła się od nazwiska jego siostrzeńca – Johna Sotheby’ego.

Przedsiębiorstwo specjalizowało się w aukcjach książek i manuskryptów, jednak już po pierwszej wojnie światowej firma rozszerzyła swoją działalność na inne gałęzie sztuki. Prawdziwy rozkwit Sotheby’s zaczął się po drugiej wojnie światowej i od tego czasu firma niezmiennie uchodzi za jedną z najlepszych w swojej branży. Przedsiębiorstwo przez 239 lat było brytyjskie, jednak zmieniło się to w 1983 roku, kiedy zostało zakupione przez amerykański holding kolekcjonera Alfreda Taubmana.

Sotheby’s ma swoich przedstawicieli w blisko 70 miastach na całym świecie, można tam skorzystać z pomocy renomowanych ekspertów, którzy np. wycenią planowany do licytacji przedmiot. Aukcje odbywają się w 9 miastach, m.in. w Londynie, Nowym Jorku, Honk Kongu i Paryżu.

Firma zarabia na opłacie aukcyjnej, która waha się od 8 do 10 procent ceny sprzedaży dzieła (to mniej niż w polskich domach aukcyjnych). Wymagane jest też ubezpieczenie w wysokości 1,5 procent wartości dzieła. Dodatkowo trzeba zapłacić około 150/200 funtów za wykonanie zdjęcia i przygotowanie opisu przedmiotu do katalogu.

Sotheby’s podąża za najnowszymi trendami i jako pierwszy dom aukcyjny na świecie zaprezentował możliwość aukcji online. Od 2000 roku w tym domu aukcyjnym można licytować nie tylko osobiście, ale również za pomocą telefonu i internetu.

Na aukcjach w Sotheby’s wystawiane są zarówno pojedyncze przedmioty, jak i całe kolekcje dzieł sztuki. Przez cały okres działalności firmy sprzedano wiele wyjątkowych eksponatów, a ich ceny często biły kolejne rekordy.

Sotheby’s to pierwszy dom aukcyjny, który przekroczył granice miliona dolarów za sprzedaż biżuterii. Stało się to w 1968 roku, kiedy to na aukcji w Nowym Jorku sprzedano 69,42 karatowy pierścionek za 1,1 miliona dolarów.

Rok 1997 był wyjątkowy dla tego przedsiębiorstwa. Na aukcji w Nowym Jorku sprzedano najdłużej zachowany egzemplarz Teorii Względności Alberta Einsteina za sumę 1,2 milionów dolarów. W tym samym roku w Genewie ustanowiono rekord świata dla sprzedaży kolekcji biżuterii, uzyskując za zbiór klejnotów księżnej Windsoru 75,4 milinów franków szwajcarskich. Kolejny rekord, który został pobity w 1997 roku, dotyczył pojedynczego obrazu – Irysy Vincentego van Gogha osiągnęły rekordową sumę 53,9 milionów dolarów.

Ogromnym szczęściem może się pochwalić właściciel, pozornie niewiele wartego obrazu, który nabył na pchlim targu za 4 dolary. Okazało się, że z tyłu dzieła ukrywał o wiele cenniejszy przedmiot – pierwszy druk Deklaracji Niepodległości, który wylicytowano później na aukcji w Sotheby’s za 2,4 miliona dolarów.

W 1997 roku w nowojorskim oddziale Sotheby’s kilka organizacji połączyło swoje siły, aby wylicytować największy i najlepiej zachowany szkielet Tyranozaura, jaki kiedykolwiek odkryto. Szczątki trafiły do Muzeum Historii Naturalnej, gdzie do dziś są jedną z głównych atrakcji.

W 2004 roku padł kolejny rekord. Obraz Pabla Picassa Chłopiec z fajką sprzedano za sumę 104, 1 milionów dolarów. Jednak nie jest to najwyższa kwota jaką udało się osiągnąć za dzieło sztuki w tym domu aukcyjnym, w maju 2012 roku Krzyk Edwarda Muncha osiągnął niewiarygodną sumę 120 milionów dolarów.

Okazuje się, że nie tylko obrazy osiągają milionowe sumy. W czerwcu 2013 roku sprzedano XVIII wieczny dywan Clark Sickle – Leaf za 33,8 miliona dolarów. Dwa lata wcześniej na aukcji w Hong Kongu niebiesko – biała waza z dynastii Ming osiągnęła wartość 168,7 milionów dolarów hongkońskich ustanawiając tym samym rekord świata dla porcelany z dynastii Ming.

Christie’s

James Christie w 1766 roku założył w Londynie dom aukcyjny Christie, Manson & Woods Lt obecnie znany po prostu jako Christe’s. W przeciwieństwie do swojego głównego rywala – Sotheby’s, James od początku swojego istnienia specjalizował się w handlu dziełami sztuki. Obecnie jest to największy pod względem przychodów dom aukcyjny na świecie.

Christie’s ma swoje filie aż w 54 miastach, w 32 krajach, ale tylko w 12 miejscach prowadzone są aukcje. Licytować można między innymi w Londynie, Nowym Jorku, Genewie, Dubaju, Hong Kongu, Amsterdamie, czy Paryżu.

Co roku przeprowadzanych jest około 350 aukcji, podzielonych na 80 kategorii. Osobny dział mają między innymi: sztuka japońska, biżuteria, ceramika, fotografia, a nawet dywany.

Christie’s to dom aukcyjny, który może pochwalić się najdrożej sprzedanym dziełem sztuki na aukcji (największą sumę w ogóle, osiągnął obraz w sprzedaży prywatnej – za dzieło Paula Gauguina Nafea Faa Ipoipo zapłacono 300 milinów dolarów!). W 2015 roku na aukcji Christie’s za dzieło Pabla Picassa Kobiety z Algierii zapłacono sumę 179,4 milinów dolarów! Kwota ta znacznie przewyższyła oczekiwania pracowników domu aukcyjnego – szacowano, że dzieło Picassa sprzeda się za maksymalnie 140 milionów dolarów.

W 2006 roku na licytacji w tym przedsiębiorstwie padł inny rekord sprzedaży na aukcji. Tym razem dotyczył on instrumentu muzycznego – za skrzypce Stradivariusa zapłacono ponad 3,5 miliona dolarów!

Na aukcjach w Christie’s można wylicytować nie tylko dzieła sztuki, ale nawet alkohol – wina stanowią jedną z 80 kategorii. Również one osiągają bardzo wysokie ceny. W 2010 roku anonimowy kolekcjoner wylicytował sześciolitrową butelkę Cheval Blanc 1947 za 304 tysiące dolarów.

Pod młotek trafił również znaleziony w Botswanie 100 karatowy, bezbarwny diament. Na aukcji w Genewie uzyskano za niego sumę 26,7 milinów dolarów. To niewiarygodna kwota, jednak pracownicy domu aukcyjnego spodziewali się uzyskać za niego nawet 30 milinów dolarów.

Skandale

Największe domy aukcyjne to nie tylko rekordy, ale również liczne skandale. W 2000 roku oba domy aukcyjne oskarżono o ustalanie wspólnej polityki cenowej – w USA uznawane jest to za przestępstwo. Dzięki temu, że szefostwo Christie’s współpracowało z FBI nikt z przedstawicieli nie został skazany. Nie odbyło się jednak bez kary, firma musiała zapłacić ponad 250 milinów odszkodowania. Na Sotheby’s nałożono grzywnę o podobnej wartości, dodatkowo dwóch właścicieli skazano na karę pozbawienia wolności.

Bardzo często domy aukcyjne muszą wycofywać dzieła opublikowane w katalogu z licytacji, ponieważ istnieje podobieństwo, że osoby wystawiające nie są ich prawowitymi właścicielami. Zdarza się również, że nabywcy oskarżają dom aukcyjny o sprzedaż falsyfikatu.

Niezbyt dobrą opinią cieszy się australijski oddział Christie’s. W 2014 roku postawiono go przed sądem za sprzedaż falsyfikatów. Podejrzewano, że nawet 30% obrazów oferowanych na aukcjach może być podrobionych. Problemy tego oddziału zaczęły się już w 2000 roku, kiedy to pewna kolekcjonerka na jednej z aukcji wylicytowała obraz Faun i Papuga autorstwa Alberta Tuckera za 86 tysięcy dolarów australijskich. Wydało się, że to falsyfikat, kiedy chciała sprzedać dzieło konkurencji. Eksperci Sotheby’s nie mieli wątpliwości, że nie jest to praca Tuckera.

Bzy w wazonie Paula Gaugunia to obraz, który zasłynął dlatego, że pojawił się w katalogu Christhie’s i Sotheby’s niemal jednocześnie! Oczywiste było, że jedno z dzieł musi być falsyfikatem, ponieważ mistrz namalował tylko jedno takie płótno. Przedstawiciele obu domów aukcyjnych byli przekonani, że chcą sprzedać oryginalną pracę Gauguina. O autentyczności płótna z Sotheby’s świadczyć miała jego proweniencja (udokumentowana historia obrazu z nazwiskami kolejnych właścicieli), natomiast dzieło z Christhie’s posiadało certyfikat autentyczności. Sprawę rozstrzygnęła niezależna ekspertka – Syliwia Crussard, znawczyni twórczości Gauguina, która bez trudu rozpoznała, że dzieło oferowane przez Christhie’s jest tylko bardzo dobrą kopią. Ostatecznie obraz został wycofany z licytacji.

Inwestorzy i miłośnicy sztuki zostawili w największych domach aukcyjnych astronomiczne kwoty, które dla przeciętnych miłośników sztuki są niewyobrażalne. Dowodzi to tylko temu, jak potężny jest dziś rynek sztuki.

Autor: Patrycja Kasterska

Co byście zrobili będąc w posiadaniu jakiejś super mocy? Gdybyście mogli latać, albo czytać w myślach? Czy poświęcilibyście całe życie na pomaganie ludzkości? Bohater komiksów Marvela, Deadpool, nie ma najmniejszego zamiaru wykorzystywać swoich nadprzyrodzonych zdolności dla dobra publicznego. Dla niego liczy się jedynie zemsta oraz… wygodne kapcie.

Główny bohater, Wade Willson (Ryan Reynolds), jest byłym agentem służb specjalnych o nieco specyficznym poczuciu humoru. Po zakończeniu kariery został człowiekiem do wynajęcia. Nie chodzi tu o zabójstwa, czy jakieś spektakularne akcje, ale o przestraszenie dzieciaków, czy odebranie długu. Mimo wszystko to zajęcie pozwala mu zarobić na życie. Życie pełne alkoholu, narkotyków i prostytutek.

Pewnego dnia w barze poznaje Vanesse, która pracuje w najstarszym zawodzie świata, jednak bohater postanawia poznać dziewczynę bliżej. Po kilku randkach okazuje się, że dwójka bohaterów pasuje do siebie idealnie –  mają podobne poczucie humoru, bardzo dobrze czują się w swoim towarzystwie. Gdy życie Willsona zaczyna się układać, jak grom z jasnego nieba spada na niego wiadomość o śmiertelnej chorobie, która wyniszcza jego organizm.

Jedyną szansą dla Wade’a jest eksperymentalny zabieg, który ma go całkowicie wyleczyć. Bohater postanawia oszczędzić cierpienia swojej ukochanej i opuszcza ją na krótko przed operacją. Terapia, której postanowił się poddać, okazuje się czymś zupełnie innym niż się spodziewał. Dodatkowo przeprowadza ją Ajax – człowiek o sadystycznych skłonnościach, którego niezbyt śmieszą żarty Wade’a. Leczenie kończy się katastrofą – budynek staje w płomieniach, a główny bohater zostaje oszpecony.

Willson odkrywa, że choroba ustąpiła, a jego ciało potrafi zregenerować się po każdej ranie. Pomimo, że właściwie jest nieśmiertelny nawet nie myśli, by użyć swoich umiejętności dla dobra społeczeństwa. Jego celem staje się odnalezienie Ajaxa, który jako jedyny potrafi odwrócić zmiany w wyglądzie. Wilson przyjmuję pseudonim Deadpool i zaczyna krwawe poszukiwania wspólników sadystycznego doktora.

Siła Deadpolla tkwi nie w fabule, a w bardzo specyficznej postaci głównego bohatera. Poczucie humoru i metody „pracy” Willsona balansują na granicy dobrego smaku i gdyby nie komiksowy styl filmu, to mógłyby zostać dużo gorzej przyjęty. Jednak widzowie decydujący się na seans zwykle doskonale zdają sobie sprawę z czym będą mieć do czynienia, więc czarny humor i przemoc bynajmniej ich nie zniechęcą.

Dla fanów czarnego i kontrowersyjnego humoru seans „Deadpoola” będzie ucztą. Błyskotliwe dialogi, absurdalne gagi i cięte komentarze głównego bohatera atakują nas w filmie z szybkością karabinu maszynowego. Czasem można mieć wątpliwości, czy mamy do czynienia z filmem akcji czy komedią, ale reżyser, Tim Miller, sprawnie zbalansował oba te gatunki zapewniając widzom masę rozrywki.

Drugim mocnym akcentem filmu jest właśnie akcja. Jak przystało na filmy spod znaku Marvela, na ekranie zobaczymy wiele strzelanin i bijatyk. Z pościgami może być nieco gorzej, bo nasz bohater na miejsce akcji zwykle udaje się… taksówką. Zdecydowanie należy docenić sceny walki, są naprawdę dopracowane i ciekawe – ogląda się je z wielką przyjemnością. Nawet jeżeli wiemy, że Deadpool jest nieśmiertelny.

Główny bohater jest też ciekawy z innego względu. Mianowicie jest on świadomy tego, że jest postacią komiksową i występuje w filmie. Nie raz Deadpool mówi wprost do kamery zwracając się do widzów, komentuje nie tylko aktualne wydarzenia, ale też odwołuje się do innych komiksów czy filmów. Jak można się spodziewać wypowiedzi Willsona również powodują salwy śmiechu.

Miłośników komiksów Marvela raczej nie trzeba przekonywać do pójścia na „Deadpoola” – zapewne wyczekiwali tego filmu od wielu miesięcy. Jednak widzowie, którzy niezbyt lubią historie rysunkowe mogą być nieco zawiedzeni. Film Millera często odwołuje się do amerykańskiej popkultury (której ważna częścią są postacie ze świata komiksów) i bez ich znajomości wiele żartów może być niezrozumiałych. Warto też powtórzyć, że jest to film, ze specyficznym humorem, który nie każdemu może przypaść do gustu (warto obejrzeć chociaż trailer).

Nasza ocena:

Autor: Mateusz Stachura