Z blisko siedemdziesięciu hiszpańskich apelacji winiarskich tylko dwie mogą poszczycić się najwyższym statusem apelacyjnym – DOC. Jedną z nich jest maleńki Priorat, drugą zaś Rioja – miejsce, w którym od wieków powstają najpopularniejsze na świecie hiszpańskie wina. Winnice zlokalizowane w pobliżu Logrono i Calahorra, wiekiem sięgają czasów rzymskich, a tutejsze wina przez stulecia rozsławiali pielgrzymi wędrujący do Santiago de Compostela. Rioja dzieli się na trzy strefy: zachodnią, najbardziej klasyczną – Rioja Alta; baskijską – Rioja Alavesa i wschodnią – Rioja Baja.
Choć to zaskakujące, w popularyzacji hiszpańskich win z Rioji wielką rolę odegrała … Francja. Pod koniec XIX wieku, francuskie winnice pustoszone były przez szkodnika winorośli – filokserę, który bardzo mocno zachwiał ówczesnym rynkiem winiarskim w Europie. W obliczu deficytu win z francuskiego Bordeaux, na rynku powstał duży popyt na jakiś zamiennik. Odpowiedzią na tę potrzebę były właśnie trunki z regionu Rioja. Niestety region ten również nie ustrzegł się przed destrukcyjnym wpływem filoksery, która w 1901 roku dotarła także i tam i do lat 70 uprzykrzała życie winiarzom. Od swoich francuskich kolegów, Hiszpanie przejęli także wiedzę na temat przechowywania wina w dębowych beczkach.
Ważną osobistością związaną z rozwojem tamtejszego rynku winiarskiego, był adiutant księcia Baldoromero Espartero, regenta Hiszpanii – pułkownik Luciano de Murrieta, który w latach czterdziestych XIX wieku, studiował w Bordeaux i Londynie zajmując się możliwością modernizacji produkcji wina z regionu Rioja oraz jego ekspansji na rynki angielskie. Murrieta wprowadził wykorzystywanie dużych beczek do tłoczenia i fermentacji owoców, zamiast tradycyjnie stosowanych płytkich kamiennych kadzi, w których grona były zgniatane stopami. To on przywrócił metodę starzenia wina w dębowych beczkach. To właśnie przez to wymowne aromaty dębu, połączone z soczystą owocowością, stały się kwintesencją stylu Rioja.
W regionie tym, do produkcji win dopuszcza się siedem szczepów winogron. Głównym z nich jest Tempranillo, który w przypadku klasycznej Rioji stanowi powyżej 70% kupażu (mieszanki). Winogrona te nadają winu soczystą owocowość oraz świeżość. Istotnymi szczepami wchodzącymi w skład kupażu są także Garnacha, Graciano i Mazuelo. Zdecydowana większość czerwonych win dojrzewa w nowych beczkach z dębu amerykańskiego, które nadają trunkom ujmujących aromatów wanilii, kokosu i słodkich przypraw. Czerwone wina począwszy od młodych, na wskroś owocowych, po dojrzałe, długo dojrzewające w beczkach, podzielić można na kilka typów. Zazwyczaj możemy spotkać się z ich opisami, widniejącymi na etykietach czerwonych win, np.:
joven – oznacza młode wino, nie mające kontaktu z dębową beczką. Doskonale oddaje świeży charakter szczepu winogron Tempranillo i należy je spożyć w przeciągu dwóch lat od daty produkcji. Młoda Rioja bardzo dobrze komponuje się z lekkimi daniami. Idealnie smakuje także pita bez posiłku;
crianza – wino, które spędziło co najmniej rok w dębie i 18 miesięcy w butelce. Często są to wina w świetnej relacji ceny do jakości, są idealne do codziennej konsumpcji. Pasują do trochę solidniejszych dań, ale także pite sauté sprawią wiele przyjemności;
reserva – wino, które spędziło co najmniej 12 miesięcy (najczęściej 18) w dębie i 24 miesiące w butelce. Struktura wina jest już bardzo solidna. Aromaty i smaki przechodzą od kuszącej owocowości, do niuansów kokosów, mlecznej czekolady i przypraw;
gran reserva – powstaje zazwyczaj tylko w najlepszych rocznikach. Jest to wino, które spędziło co najmniej 24 miesiące w beczce i dojrzewało w sumie 5 lat. Tak długi kontakt z drewnem sprawia, że wino staje się bardziej taniczne, ale zarazem krągłe i jedwabiste. Niuanse beczkowe są bardzo intensywne i nierzadko dominujące. Aromaty wanilii, kokosu i świeżo wyprawionej skóry, doskonale komponują się z równie intensywnymi potrawami. Solidna struktura sprawia, że wino idealnie nadaje się do dłuższego dojrzewania. Najlepsze wydania mogą leżakować nawet kilka dekad.
Wina z regionu Rioja są eleganckie, oryginalne i mają niepowtarzalny charakter. Stało się to możliwie dzięki wyjątkowym odmianom winorośli, sztuce ich uprawy i kunsztowi producentów, który doskonalono przez lata. Tradycyjną praktyką stosowaną przez twórców, jest mieszanie odmian winogron i win z różnych winnic i miasteczek, co powoduje, że finalny produkt staje się unikatowy i najwyższej próby. Jest to niewątpliwie najbardziej znany rodzaj Rioja, choć producenci coraz częściej oferują bogaty wachlarz stylów win, które mają podkreślić indywidualny charakter danego szczepu winogron oraz konkretnej winnicy
Tempranillo jako główny składnik czerwonych win z Rioja, charakteryzuje się bardzo wyważonym poziomem tanin, zawartością alkoholu, koloru i kwasowości. Lekka struktura młodych i owocowych win z wiekiem staje się bardziej krągła, aksamitna i elegancka. Te cechy sprawiają, że Rioja jest winem bardzo wszechstronnym i doskonale nadaje się do łączenia z różnorodnymi potrawami. Jej uniwersalność oraz to, że jest “łatwa w piciu” tłumaczy jej wielką popularność.
O Autorze:
Maurycy Michalak – pasjonat win i mocnych alkoholi. Wieloletnie doświadczenie w branży alkoholowej zdobywał w całej Europie. Posiada trzeci poziom certyfikatu WSET (Wine & Spirit Education Trust). Na co dzień odpowiedzialny jest za dobór portfolio win w sklepie Miler Spirits & Style.
Komentarze
Dodaj komentarz
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
Klaudia
Poprosze o wyjasnienie terminologii uzytej w artykule. Czym sa apelacje winiarskie, status apelacyjny oraz DOC?
Gentleman's Choice
Apelacja − ograniczony obszar, na którym uprawia się winorośl na wino określonego rodzaju. W wielu państwach stawiane są dodatkowe wymagania, by wino mogło być oznaczone nazwą apelacji, dotyczące m.in. używanych szczepów winorośli, sposobu uprawy, przetwarzania winogron i procesu produkcji wina, choć np. amerykańskie apelacje AVA ograniczają się jedynie do miejsca pochodzenia winogron
Na terenie Unii Europejskiej system apelacji wpisuje się w regulacje dotyczące Chronionej Nazwy Pochodzenia.
Różne kraje winiarskie używają różnych systemów klasyfikacji:
Austria: Districtus Austriae Controllatus
Francja: Appellation d’origine contrôlée
Hiszpania: Denominación de Origen
Portugalia: Denominação de Origem Controlada
Urugwaj: Vino de calidad preferente
Włochy: Denominazione di origine controllata DOC
Jeżeli wino ma status apelacyjny to znaczy, że spełniło wszytskie wymogi apelacji.
Pozdrawiamy