Noir to klasyczny gatunek filmowy, który świecił triumfy w „złotej erze Hollywood”. Film ciemny – bo tak zwykło się go określać na Polskim gruncie – wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych, a jego największa popularność przypada na lata 30 XX w. W roku 1974 wydawało się, że ten gatunek jest już całkowicie wyeksploatowany, a tego typu filmy nie mają szans zainteresować publiczności. W tym samym roku Roman Polański pokazał światu swój nowy film Chinatown i udowodnił wszystkim, jak bardzo się mylili.

Początkowo fabuła Chinatown wydaje się do bólu sztampowa – prywatny detektyw (Jack Nicholson) dostaje zlecenie od zazdrosnej kobiety. Jego zadaniem jest sprawdzenie, czy mąż klientki jest jej wierny. Śledztwo dosyć szybko przynosi efekty i detektyw Gittes robi zdjęcia mężczyźnie i jego kochance, jednak fotografie zostają wykradzione i opublikowane w prasie. Na domiar złego okazuje się, że kobieta od której Gittes przyjął zlecenie wcale nie jest żoną Holisa Mulwraya, a prawdziwa małżonka (Faye Dunaway) chce wytoczyć mu proces o zniesławienie.

Detektyw za wszelką cenę chce oczyścić swoje nazwisko i rozwikłać zagadkę tajemniczej kobiety, od której otrzymał zlecenie. Mulwray jest kierownikiem wodociągów, a jego firma stoi u progu wielkiej inwestycji mającej nawodnić nękane suszami Los Angeles. Pobudki stojące za rozbudową sieci wodociągów nie są oczywiście altruistyczne, jak mogło się wydawać na początku  – jak zwykle wszystko kręci się wokół pieniędzy. Detektyw Gittes stara się spotkać z Mulwrayem i wyjaśnić sprawę zlecenia, ale niespodziewanie kierownik wodociągów zostaje znaleziony martwy w jednym ze zbiorników wodnych. W tym momencie fabuła filmu Polańskiego zaczyna się komplikować, a historia nabiera rumieńców.  Im głębiej detektyw zanurza się w sprawę, tym więcej wątków zaczyna wychodzić na światło dzienne, a sprawa staje się coraz bardziej zawikłana. Niewiele pomagają też wyjaśnienia wdowy po Holisie Mulwrayu, która wyraźnie próbuje coś ukryć.

Akcja Chinatown rozgrywa się w latach 30. XX w. w Los Angeles, a scenariusz filmu jest luźno oparty na wydarzeniach, które faktycznie miały miejsce w tamtych czasach. W historii Los Angeles pojawia się wątek nawodnienia miasta i związanych z tym inwestycji. Tworząc scenariusz, Rober Towne w genialny sposób wydobył z historycznych wydarzeń wątki kryminalne oraz stworzył bardzo charakterystycznych bohaterów, którzy na długo zapadają w pamięć. Sukces filmu to przede wszystkim zasługa obsady, Nicholson w roli cynicznego i aroganckiego detektywa Gittes’a to klasa sama w sobie.

Twardy i pewny siebie bohater ma też drugie łagodniejsze oblicze, dzięki czemu jego postać nabiera realizmu. Rola Gittes’a jest jedną z najlepszych w repertuarze Nicholsona i otworzyła mu drogę do wielkiej kariery. Faye Dunaway jako Ewelin Cross Mulwray to typowa femme fatale – trudno oprzeć się jej urokowi. Niezależna i przebojowa kobieta skrywa jednak tajemnicę, po odkryciu której poznajemy jej drugą twarz. Kolejnym atutem Chinatown jest muzyka – wspaniałe jazzowe utwory świetnie pasują do klimatu lat trzydziestych, a słuchanie ich to czysta przyjemność. Warto wspomnieć, że Jerry Goldsmith stworzył całą ścieżkę dźwiękową w rekordowo krótkim czasie dziesięciu dni.

Dlaczego warto obejrzeć Chinatown? Oprócz świetnie napisanej historii i wciągającej fabuły są też wspaniałe kreacje aktorskie i znakomita muzyka. Obraz Polańskiego to też powrót do klasyki gatunku w najlepszym stylu: elementy filmu noir zostały w genialny sposób wykorzystane w produkcji z zupełnie innych czasów. Film jednak nie jest typowym przedstawicielem gatunku noir, ale w bardzo inteligentny sposób gra z konwencją – postacie pozornie schematyczne w czasie oglądania nabierają głębi, a problemy poruszane w Chinatown są wielowymiarowe.

Dla koneserów męskiej elegancji przyjemnością będzie podziwianie Jacka Nicholsona, który prezentuje cała plejadę świetnie skrojonych garniturów. Kilka zestawów prezentowanych w filmie urzeka elegancją z minionego wieku, a stylizacje świetnie pasują do osobowości niepokornego detektywa – wystarczy spojrzeć, z jaką nonszalancją nosi poszetkę. Amatorzy motoryzacji również nie będą zawiedzeni, na ekranie pojawia się wiele stylowych samochodów, które w pierwszej połowie XXw. można było spotkać na drogach Stanów Zjednoczonych.

Chinatown to absolutna klasyka filmowa, która dodatkowo jest zanurzona w klasycznym gatunku noir. Obraz, który musi obejrzeć każdy, kto chce uważać się za kinomana. Muzyka, aktorstwo i fabuła stoją na najwyższym poziomie, co w połączeniu z reżyserską intuicją Polańskiego spowodowało, że Chinatown przeszło już do legendy i mimo upływu lat ani trochę się nie zestarzało.

Jaki jest Wasz ulubiony film Romana Polańskiego?

Autor: Mateusz Stachura

Zapisz

Zapisz

Jedno z aut, którego chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Mimo chłodnego przyjęcia na rynku w momencie rozpoczęcia jego produkcji w 1981 roku, obecnie w każdym calu ma status ponadczasowego i kultowego. Wszystko to dzięki zagranej w filmie “Powrót do przyszłości” roli wehikułu czasu.

Mowa oczywiście o DeLorean’ie DMC-12. Jego historia, którą zatytułować można “Najbezpieczniejszy i najbardziej innowacyjny sportowy samochód z USA” zaczęła się w roku 1974. Wtedy to John Z. DeLorean odrzucił propozycję pracy na stanowisku prezesa General Motors i rozpoczął pracę nad DMC. O realizacji swojego marzenia mówił tak: „Będzie to auto nie tylko niezwykle bezpieczne, ale także elegancki i komfortowe”. Realizacja tego marzenia powiodła się i zapewniła twórcy tego samochodu chlubne miejsce w motoryzacyjnej alei gwiazd.

DMC-12 nie okazał się jednak hitem sprzedaży. Jedyny model marki DeLorean został wyprodukowany w ilości tylko 8583 sztuk. Jednym z czynników wpływających na słabą sprzedaż była niemała na tamte czasy kwota, jaką żądano za to auto – 28 000 dolarów. Początkowo auto miało kosztować 12 000 dolarów (stąd cyfra 12 w nazwie modelu), jednak ze względu na panującą w owym czasie sytuację polityczną i finansową oraz rosnące koszty produkcji DeLorean został zmuszony do podwyższenia ceny. O ile na początku produkcji w 1981 roku z irlandzkiej fabryki wyjeżdżało ok. 400 aut tygodniowo, sytuacja z biegiem czasu pogarszała się i w 1982 roku sir John wstrzymał produkcję swojego “wymarzonego dziecka”.

Jednak nie tylko cena była przyczyną porażki rynkowej DeLoeran’a. Jej źródło było głębsze i tkwiło w samym samochodzie. Ludzie nie widzieli w nim samochodu przyszłości na jaki był szumnie zapowiadany.

Bez wątpienia auto wyróżniało się ekstrawaganckim wyglądem spod ręki sławnego Giorgetto Giugiaro (który dla DeLorean’a wyciągnął z kosza odrzucony przez Porsche projekt modelu 928). Nietuzinkowy charakter miała także karoseria z nielakierowanej stali nierdzewnej, unoszone do góry drzwi przypominające skrzydła mewy i modernistyczny kształt klina – to wszystko elementy, które nie były powszechne w samochodach produkowanych w latach 80tych.

Pod względem mechanicznym samochód nie był jednak tak nowoczesny jak jego wygląd. Zniechęcało to wielu klientów oczekujących auta “z przyszłości”. DMC-12 powstał na ramie Lotusa Esprit i również z tego auta posiadał niezależne zawieszenie każdego koła. Kiedy samochód wisiał nisko nad jezdnią, rozwiązanie takie gwarantowało wspaniałe właściwości jezdne. Niestety przez prawo panujące w USA, producent został zmuszony do podniesienia samochodu co niekorzystnie wpłynęło na jego prowadzenie. Swoje “3 grosze” do charakterystyki DMC dołożył także ciężki, widlasty, sześciocylindrowy silnik  produkcji PRV (Peugeota, Renault i Volvo) znacząco zaburzając rozkład masy auta (35% / 65%).

Zródłem zawodu był także silnik V6 o pojemności 2,8 litra, który legitymował się mocą 170 koni mechanicznych. Niestety po dostosowaniu go do amerykańskich norm spalin (poprzez zastosowanie katalizatorów) moc spadła do zaledwie 130 KM i 208 Nm. W aucie montowana była pięciobiegowa ręczna skrzynia biegów produkcji Renault, jednak za dopłatą można było wyposażyć DMC w tak popularny na rynku amerykańskim “automat”. 10 sekund do “setki” i oficjalna maksymalna prędkość wynosząca 175 km/h (w rzeczywistości 207 km/h) to niestety osiągi, które nie kwalifikowały DMC do miana samochodu sportowego.

Ponadczasowe piękno i elegancja w nowej odsłonie… 

Zachęcamy do przeczytania artykułu o tym, jak ocenić jakość koszuli w mniej niż minutę na blogu MilerSzyje.pl . 

Mimo fatalnego prowadzenia i niezbyt imponujących osiągów DeLorean DMC-12 zapewnił sobie całą rzeszę fanów dzięki występom u boku Michaela J. Fox’a we wspomnianej wcześniej trylogii “Powrót do przyszłości”.

Pamiętajcie, wg scenariusza trylogii Marty McFly przybędzie do naszych czasów już w tym roku, a dokładniej 21 października 2015 roku o 16:29 – oczywiście za sterami tego niezwykłego i ponadczasowego DeLorean’a ;)

Każdy wie, że Werona to miasto Romeo i Julii. Nie wszyscy jednak zdają sobie sprawę, że niedaleko na północ od Werony leży Veneto gdzie powstaje jedno z najbardziej znanych i prestiżowych win włoskich. Amarone, bo o nim mowa, to wino, które powinien znać każdy kto chciałby szczycić się choćby powierzchowną znajomością świata win. 

Niezwykłe wino

Amarone della Valpolicella, bo tak brzmi jego pełna nazwa, to ekstraktywne, gęste, potężne w smaku, charakterne, taniczne wino, które zaskakuje wszystkich tym, że pomimo swojej wytrawności potrafi być aksamitne, a momentami wręcz słodkawe. Amarone to bez wątpienia jedno z najpotężniejszych wytrawnych win, jakie stworzył człowiek. Jego historia zaczęła się pod koniec lat 30. ubiegłego wieku i była prawdopodobnie wynikiem… przypadku.

Ważny krewny amarone

Jednak, aby w pełni zrozumieć ten przypadek, należy przyjrzeć się samemu procesowi produkcji Amarone oraz przywołać inne legendarne wino z Veneto – słodkie Recioto, określane często mianem brata Amarone.

Historia Recioto sięga czasów rzymskich, od których jego produkcja niewiele się zmieniła. Wino to było uznawane za wyjątkowe i otwierano je tylko na specjalne okazje. Od połowy września grona zbierane były przez najbardziej doświadczone w tym fachu osoby, które wybierały tylko najlepsze jakościowo owoce. Grona były podsuszane w wiklinowych koszach, które często magazynowano na poddaszach domostw by chronić je przed wilgocią. Z odpowiednio podsuszonych gron, wyciskany był moszcz, który poddawano procesowi winifikacji. W odpowiednim momencie fermentacja była przerywana, a efektem było Recioto czyli jedwabiści słodkie wino najwyższej próby.

Szczypta historii

Rewolucja miała jednak miejsce w latach 30 XX wieku kiedy to pewien winiarz zapomniał na parę lat o beczce swojego Recioto. Cukier resztkowy pozostały w winie po przewidzianej fermentacji, który nadawał recioto słodki smak ulegał w tym czasie całkowitej fermentacji podnosząc tym samym zawartość alkoholu i zmieniając smak wina ze słodkiego na gorzki. Nowopowstałe wino nazwano recioto amaro czyli „gorzkie recioto”, które z biegiem czasu zmieniło nazwę na Amarone.

Metoda apassimento

Dzisiaj nazwa Amarone zarezerwowana jest dla win produkowanych metodą apassimento. Polega ona na tym, że po zbiorach, winogrona suszą się na bambusowych lub plastikowych matach. Proces ten trwa od trzech do czterech miesięcy i zazwyczaj kończy się na przełomie stycznia i lutego skutkując znaczną utratą wody przez owoce i koncentrację cukru w gronach.

Z podsuszonych winogron wyciska się moszcz, czyli bardzo słodki sok, który zostanie poddany fermentacji, aby mogło powstać wino. Ponieważ w moszczu z podsuszonych winogron znajduje się zwiększona zawartość cukru, po jego całkowitej fermentacji powstaje wino o wysokiej zawartości alkoholu czasami sięgającej aż 16% ABV.

Sprawcami fermentacji w Amarone są endemiczne drożdże występujące w regionie Veneto, które cechuje zwiększona odporność na obecność etanolu. Właśnie przez tę cechę, w efekcie ich pracy powstaje mocne wino, które odwrotnie niż recioto, jest wytrawne w smaku.

Długotrwały proces

Po fermentacji, wino trafia do dębowych beczek i spędza tam od 2 do 4 lat, a następnie kolejne dwa w butelce przed pojawieniem się na rynku.

Szczepy winogron, z których produkuje się amarone to corvina, rondinella i molinara. Aby wyprodukować 25 litrów wina potrzeba aż 100 kg winogron! Najlepsze wydania często tworzone są z bardzo starych krzewów, których wiek sięga czasami 100 lat.

Jak smakuje i z czym pić?

Przez wiele osób Amarone uważane jest za ideał wina. Jego złożoność i obfitość sprawiają że doskonale nadaje się do picia dla czystej przyjemności intensywnego smaku lub łączenia z równie wyrazistymi potrawami jak np. dziczyzna. Potężna struktura i oleistość połączone z aromatami konfitur, czerwonych owoców, deserowej czekolady, lekkiego dymu i drewna, potrafią zrobić na pijącym ogromne wrażenie. W zależności od filozofii producenta, Amarone może różnić się charakterem, ale bez wątpienia wyróżniać się będzie intensywnością i złożonymi aromatami. Unikatowy proces produkcji, mała wydajność oraz długi okres powstawania powodują, że Amarone jest winem drogim. Ceny w sklepach specjalistycznych zaczynają się od około 200 zł za butelkę, często sięgając nawet kilkuset. Amarone doskonale nadaje się do dłuższego dojrzewania, a jego najlepsze wydania mogą starzeć się przez dekady. Wino to wydaje się doskonałym pomysłem na prezent. Przemawia za tym jego prestiż i doskonały smak. Jego dyskretna słodycz bez wątpienia pomoże osobie początkującej, równoważąc dość wysoką taniczność a złożone aromaty, imponująca struktura zadowoli najbardziej „wytrawnego” konesera.

Przykładowym sklepem, w którym można nabyć Amarone jest MILER Spirits & Style  w Poznaniu przy ulicy. Podgórnej 4.

O Autorze:

Maurycy Michalak – pasjonat win i mocnych alkoholi. Wieloletnie doświadczenie w branży alkoholowej zdobywał w całej Europie. Posiada trzeci poziom certyfikatu WSET (Wine & Spirit Education Trust). Na co dzień odpowiedzialny jest za dobór portfolio win w sklepie Miler Spirits & Style.