Czy jeansy można zakładać na wieczorowe okazje? W końcu każdy z nas ma je w szafie i ta kolekcja nie ogranicza się do spodni. Na topie są ogrodniczki, koszule, krawaty, kaszkiety… wszystko z jeansu i do tego jest niezwykle wygodne. Jak wybrnąć z tej mody, żeby dobrze wyglądać i nie naruszyć obowiązujących konwenansów?

Od poszukiwaczy złota po nity przy kieszeni

Historia jeansów kojarzona jest głównie z francuskimi robotnikami i amerykańskimi poszukiwaczami złota, właśnie oni potrzebowali ubrań, które będą bardzo wytrzymałe w trudnych warunkach pracy i to dzięki swojej odporności zyskały tak dużą popularność. Niebieskie, bawełniane spodnie były rewolucją na rynku ubrań robotniczych, którą rozpoczął Levi Stauss. Pierwotnie prowadził pasmanterię razem z braćmi, ale kiedy doszły do niego wiadomości o gorączce złota szalejącej w Kalifornii postanowił spróbować szczęścia. Jednak nie jako poszukiwacz szlachetnych metali, Levi ujawnił swój talent do interesu dzięki przekonaniu, że tam gdzie są robotnicy będą potrzebne ubrania, które ułatwią ich pracę. W ciągu dwudziestu lat rozwinął swoją firmę, która cieszyła się dobrą reputacją, jednak jego sukces nie zostałby osiągnięty gdyby nie pewien francuz.

Jacob Davis był stałym klientem Straussa, regularnie zamawiał od niego bele skośnie tkanej bawełny z której szył kombinezony robotnicze. Jego klienci mieli problemy z kieszeniami, które notorycznie rozrywały się przy częstym używaniu. Na szczęście dla jego klientów Davis znalazł rozwiązanie: w miejscach gdzie zaczynały pękać zamontował małe nity, co okazało się olbrzymim sukcesem. Widząc rosnącą popularność tego rozwiązania Strauss przestraszył się, że konkurenci będą je kopiować. Ta obawa zaowocowała współpracą Davisa i Straussa, którzy wspólnie opatentowali wynalazek 20 maja 1873 roku. To właśnie ten dzień jest uznawany za oficjalne narodziny jeansu, chociaż wtedy jeszcze inaczej je nazywano…

Wyrzuceni ze szkoły za miłość do jeansu

Przez kolejne lata jeansy nazywały się spodniami waist oweralls, czyli kombinezonem do pasa. Samo słowo jeans stało się popularne dopiero w latach 60. kiedy generacja powojennego wyżu demograficznego uznała je za swoją ulubioną część garderoby. Wywodzi się ono od francuskiego Blue de Gênes, czyli błękitu genewskiego, a nazwa materiału, denim, od miasta Nimes gdzie znajdowała się jego fabryka.

Kultowe Levi’s 501 rozpoczęły modę, która trwa do dziś, choć w latach ’90 nieco ucichła to dzisiaj wraca z podwójną siłą. Razem z westernami jeansowe spodnie trafiły pod strzechy a mimo to za noszenie ich do szkoły można było zostać z niej odesłanym do domu, a nawet usuniętym. Jednak jeansy zaczeły nosić hoolywodzkie gwiazdy m.in. Marlon Brando, James Dean, oraz Marilyn Monroe, a później?  Dopiero hipisi, dodając rozszerzone nogawki, błyszczące aplikacje i hafty udowodnili, że można nosić je wszędzie. Prawdziwy boom na denim rozszalał się w latach 80. kiedy to pojawiły się pierwsze jeansowe koszule, spódnice, kamizelki, kurtki… Nastolatkowie zza muru berlińskiego mogli je kupować bez większych problemów, podczas gdy w Polsce były towarem luksusowym. Zaczęli je także nosić członkowie Nirvany z Kurtem Cobainem na czele, oraz fani grunge zakochali się w kultowych 501. Dzisiaj te spodnie są równie popularne w Warszawie co w stolicy mody jaką jest Nowy Jork czy Mediolan.

Więcej niż jeden wzór

Dzisiaj jeansowe spodnie to nie tylko proste lub rozszerzane nogawki. Istnieje wiele różnych rodzajów i krojów niezależnie od tego czy zaglądamy do działu męskiego czy damskiego. Oto mała ściąga jak się w nim odnaleźć:

• Krój
  • loose lub comfort fit to najwygodniejsza opcja, są szerokie zarówno w obwodzie jak i nogawkach,
  • regular fit, najbardziej rozpowszechniony krój, rozpoznasz go po dopasowaniu w biodrach i prostej nogawce,
  • slim fit nie są obcisłe, ale podkreślają naturalne kształty,
  • skinny fit, czyli ekstremalnie obcisłe jeansy, powinny zachowywać się jak druga skóra, potocznie zwane rurkami.
• Stan
  • high waist, czyli te, które mają wysoki stan, sięgają powyżej pępka,
  • normal waist sięgają nieco poniżej pępka i najprościej jest je określić jako „normalne”,
  • low waist to niski stan, potocznie zwane biodrówkami.
• Nogawki
  • wappered/narrow, carrot oznaczają nogawkę zwężającą się ku dołowi, zwane rurkami lub marchewami,
  • straight to prosta, klasyczna nogawka, szerokość taka sama u dołu jak i na wysokości kolana,
  • bootcut rozszerzająca się od kolana w dół,
  • flare również są rozszerzane, tak zwane dzwony.

Dlaczego jeansy nadal są popularne?

Według amerykańskich agencji marketingowych każdego roku produkuje się około 2,5 miliarda par jeansów. Przeciętny Amerykanin ma ich aż 7 par,  skąd na nie takie zapotrzebowanie? Pomijając wygodę ich noszenia, możemy je łączyć w różne konfiguracje pamiętając, że nie każdy dresscoode je akceptuje. Największe domy mody nie boją się wykorzystywać denimu w swoich kolekcjach. Najdroższa wersja tych kultowych spodni została sprzedana za 250 000$. Dlaczego aż tyle? Kanadyjska marka Dussault Apparel stworzyła model wysadzany rubinami i ozdobiony łańcuszkami z białego złota, poza tym miały… dziury na kolanach i można było je kupić jedynie w Los Angeles i Nowym Jorku. Drugą parą wyjątkowo cennych jeansów były te wylicytowane za 48 523$ najstarsze spodnie z 1880 roku, dzisiaj można je obejrzeć w San Francisco gdzie są eksponatem należącym do Levi’s Strauss.

Czy jeansy należy prać?

Pytanie, choć wydaje się banalne, pojawia się w głowie wielu osób. Pomimo tego, że oczywista odpowiedź jest twierdząca, wielu próbuje z nią walczyć. W eksperymencie przeprowadzonym przez amerykańskich naukowców udowodniono, że spodnie noszone przez jeden dzień mają tyle samo bakterii co te noszone przez rok. Ponadto istnieją wady zbyt częstego czyszczenia jeansowej garderoby co zauważa firma Silesia Jeans dołączając szczegółową instrukcję obsługi prania spodni. Po każdym praniu jeans kurczy się o około 30%, oczywiście po założeniu wracają do pierwotnego kształtu, lecz ich kolor blaknie z każdym kolejnym kontaktem z pralką. Częste pranie niszczy też ich strukturę i trwałość dlatego eksperci zalecają pierwsze pranie po 6 miesiącach ich noszenia, a kolejne co 3. Kiedy decydujemy się na ich czyszczenie powinniśmy stosować się do kilku prostych zasad: róbmy to w zimnej wodzie,  wywinięte na lewą stronę i uważajmy żeby nie zabarwiły innych tkanin. Suszmy je w cieniu, aby nie wypłowiały. Denimu nie należy prasować, wysoka temperatura niszczy bawełniane włókna.

Wracając do odpowiedzi na pytanie postawione na początku artykułu odpowiedź jest prosta: nie nosimy jeansów jako ubrania formalnego. Korzenie denimu, choć wiekowe nie odbiegają tak daleko od dzisiejszych zwyczajów. Jeansy są dobre na codzienne wyjście do kina czy ze znajomymi, są świetne gdy lubimy styl casualowy, ale na oficjalne okazje sięgnijmy po coś co nie wzbudza wątpliwości co do swojej elegancji. Choć w USA jeansy nosi się nawet idąc do ołtarza to w Europie nadal nie jest to mile widziane. Jeans zostawmy na codzień, w zależności od tego jaki dresscode nas obowiązuje.

Autor: Julia Adamska

W dzisiejszych czasach mamy do czynienia z różnymi typami zamknięć do butelek. Coraz częściej na sklepowych regałach znajdujemy wina (i to wcale nie z najniższej półki) zamykane na tzw. „screw cap”, czyli prościej mówiąc, na zwykłą nakrętkę. Z jakiego powodu tak się dzieje i dlaczego, z pozoru, tak ordynarne wina kosztują więcej, niż te zamknięte “po bożemu” – czyli tradycyjnym korkiem? Zaraz to wyjaśnimy.

Korek – szlachetne tworzywo?

To, co potocznie nazywa się korkiem nie zawsze nim jest sensu stricto. Zatem czym tak właściwie jest ta zatyczka? Szukając odpowiedzi u „wujka Google”, znajdujemy taką definicję: Korek to zamknięcie naczynia ­ zazwyczaj butelki, ale niekiedy też słoja, albo termosu, bądź naczyń laboratoryjnych wykonane z nieprzepuszczalnego materiału. Prawdopodobnie niejeden przysłowiowy Kowalski właśnie w ten sposób określi czym jest korek i biorąc pod uwagę, że jest to wyrażenie umowne, nie sposób się z nim nie zgodzić.

Wróćmy jednak do “korzeni” tej zatyczki, zgłębimy bardziej ten temat i poradźmy się ekspertów. Pytając biologa, ekologa czy enologa otrzymamy różne, ale jednak uzupełniające się odpowiedzi. Biolog powie, że korek jest obumarłą częścią dębu korkowego (z łac. Quercus suber L.), rosnącego w Ameryce północnej i na południu Europy. Ekolog doda, że w celu zdobycia zatyczki wykorzystuje się jedynie korę tego drzewa, bez uszkodzenia wewnętrznej części, a kolejne okorowanie może nastąpić po 9–12 latach. Natomiast dla enologa najważniejsze będą jego właściwości (elastyczność, nieprzepuszczalność płynów i znikoma przepuszczalność powietrza), które sprawiają, że jest świetnym materiałem na, nomen omen, korki do butelek od wina czy szampana.

Proste? Nie do końca.

Korki, te naturalne, występują w kilku różnych postaciach:

Korek lity – powstaje z jednego kawałka kory dębu. Takie, w 100% naturalne zamykanie chroni wino przed niepożądanymi zapachami, a przy tym pozwala mu „oddychać” – jest to szczególnie ważne w przypadku napojów przeznaczonych do długoletniego leżakowania.

Korek warstwowy – jest tańszą wersją naturalnego korka. Wyprodukowany jest z 2-3 kawałków korka litego i resztek poprodukcyjnych (z tzw. granulatu). Często stosowany do win musujących.

Korek aglomerowany – powstaje ze zmielonych resztek poprodukcyjnych. Ten typ zatyczki nadaje się do win, przeznaczonych do stosunkowo szybkiej konsumpcji, bo przepuszcza do butelki zbyt dużą ilość powietrza, co przyczynia się do szybszej utraty cennych aromatów.

Obok korków naturalnych mamy także takie, które nie są wykonane z tegoż surowca:

Korki syntetyczne – charakteryzują się dużą szczelnością i przez to, podobnie jak korki aglomerowane, nie nadają się do win o dużym potencjale starzenia.

Vino-lok – jest to typ zatyczki  wykonanej ze szkła. Podobnie jak korek lity przepuszcza nieznaczną ilość powietrza, jednak jest bardzo drogi w produkcji przez co nie zyskał szerokiej rzeszy fanów.

… i nakrętki

Nakrętka jest typem zamknięcia budzącym najwięcej kontrowersji. Zdania są podzielone – szczególnie wśród winemakerów. W krajach Nowego Świata znajdziemy wielu zwolenników zakrętki, natomiast w Europie istnieją apelacje, które wręcz zakazują jej użycia.

Przeciętny konsument nie ma takiego dylematu. Zostało marketingowo udowodnione, że amatorzy nektaru Bachusa wolą tradycyjny korek od skrewcap’a. Dlaczego tak jest? Pewnie dlatego, że nakrętka kojarzy nam się bardziej z biedronkową Amareną za 3zł (alkohol stojący w dziale z winami, co nadaje mu w świadomości zbiorowej status wina), niż z jakościowym Amarone (włoskie wino z regionu Valpolicella wyprodukowane z podsuszonych winogron).  Faktycznie, nakrętka odbiera winu uroczysty charakter i pewną romantyczność, ale źle dobrany lub wadliwy korek może zabrać winu znaczne więcej a przede wszystkim dobry smak. Przy okazji może także dodać niepożądane cechy – tj. aromat mokrego kartonu, pleśni, stęchlizny. Nawiasem mówiąc, nie ma nic mniej uroczystego i romantycznego niż „mokry karton” w ustach ;)

Powyższą wadę wina powoduje tzw. choroba korkowa, która dotyka ok. 5% wszystkich win zamykanych tym właśnie tworzywem. Za „korkowe” aromaty odpowiedzialna jest substancja (tetrochloroanizol -TCA), która może znajdować się w korku. Dobrą informacją jest to, że wadliwe wino mamy prawo reklamować w sklepie, tak jak felerną parę butów.    

Od tej skazy wolne są natomiast alkohole zamykane na zakrętkę. Dzięki jej szczelności możemy się cieszyć wyrazistymi i świeżymi aromatami na dłużej. To, co jest zaletą nakrętki, może też być jej wadą. Takie zamykanie nie sprawdzi się w przypadku wina, które potrzebuje wielu lat, aby dojrzeć w butelce, gdyż jego hermetyczność nie pozwoli mu „oddychać”. Tego typu napojów nie mamy jednak na rynku zbyt wiele. Z kolei wino, które w butelce nie spędzi więcej niż 3-5 lat, nie zdąży ewoluować.

Prawdziwe korki nie są tanie. ­Cena zatyczki najwyższej jakości może być wyższa niż 1 euro, a skoro nie ma różnicy, to po co przepłacać? – zapytają producenci nakrętek.

Jak widać zakrętka nie jest taka straszna jak ją malują, a korek korkowi nie równy. Wino, tak jak każdy inny alkohol, powinno sprawiać kupującemu, otwierającemu i pijącemu przyjemność. Jeżeli nie znajdujemy w odkręcaniu wina żadnej frajdy – nie kupujmy go. Asortyment z winami jest w tym momencie tak szeroki, że każdy znajdzie coś dla siebie.  

Lepiej jednak nie krzywić się, gdy ktoś poczęstuje Cię wybornym, świeżym, australijskim Chardonnay zamykanym nakrętką, gdyż w najlepszym wypadku możesz wyjść na ignoranta, w najgorszym – na buca…mało gentlemańskie.  

O autorze:

Anita Więckowiak – Pasjonatka wina i whisky. Pierwsze kroki stawiała pracując w muzeum wina w Bordeaux, gdzie prowadząc liczne degustacje, zbudowała silne fundamenty w tej tematyce. Jedna z członkiń zespołu Miler Spirits & Style.

Gdy dziesięć lat temu na konferencji prasowej przedstawiono Daniela Craiga jako nowego odtwórce roli Jamesa Bonda wybuchł skandal. Fani agenta 007 byli oburzeni takim wyborem i mieli dużo obiekcji: poczynając od blond włosów i wzrostu poniżej 1,8 m a kończąc na urodzie, która według wielu zdecydowanie nie pasowała do Bonda. Jednak po premierze Casino Royal głosy krytyki zamieniły się w zachwyt a każdy kolejny film z Craigiem umacniał przekonanie, że Brytyjczyk był bardzo dobrym wyborem. Na ekrany wszedł własnie czwarty film z tym aktorem, a dwudziesty czwarty z oficjalnej serii o Jamesie Bondzie. Czy można go uznać za kolejny sukces?

James Bond po śmierci poprzedniej M. (Judi Dench) dostaje taśmę z zadaniem, które ma go naprowadzić na trop tajnej organizacji przestępczej. Operacja w Meksyku pozwala mu zbliżyć się do tajemniczej Spectre, ale zniszczenia jakie agent poczynił w Ameryce Południowej sprawiają, że zostaje wysłany na przymusowy urlop z zakazem dalszych działań. Dodatkowo agencja MI6 przechodzi kryzys i jest o krok od włączenia do większej komórki wywiadowczej o nazwie Centrum Bezpieczeństwa Narodowego i zlikwidowania programu 00. Bohater oczywiście nie ma zamiaru siedzieć bezczynnie namawia do współpracy Q. (Ben Whishaw) oraz Moneypenny (Naomie Harris) i mimo zakazu M. (Ralph Fiennes) rusza do Włoch by znaleźć kolejny ślad, prowadzący do Spectre. Na miejscu 007 zdobywa nie tylko potrzebne informacje, ale też serce pięknej wdowy (Monica Bellucci) po płatnym mordercy a kolejny trop prowadzi do dawnego przeciwnika, który teraz musi ukrywać się przed czyhającymi na jego życie mordercami. Agent Jej Królewskiej Mości obiecuje zaopiekować się córką Pana White’a, a ta jest kluczem do rozwiązania zagadki. Czy Bond powstrzyma Spectre? Co łączy organizację ze zmianami w MI6?

Już pierwsze sceny podczas meksykańskiego święta zmarłych pokazują, że nowy Bond został wyprodukowany z rozmachem. Olbrzymie fundusze jakie zostały przeznaczone na Spectre zostały wydane w najlepszy z możliwych sposobów. Ogromne wrażenie robi nie tylko tłum przebranych ludzi (szczególnie gdy widzimy ich w tle biegającego po dachach 007), pościgi super sportowymi samochodami, ale przede wszystkim dbałość o szczegóły. Reżyser mając do dyspozycji najlepszych speców od efektów specjalnych i topowych aktorów nie zapomina o komponowaniu kadrów i dostarczania czysto wizualnych doznań. Nie znaczy to, że akcji i efektów specjalnych jest mało! Spectre jest po prostu dobrze zbalansowanym filmem, w którym akcja, dialogi i elementy fabularne są w odpowiednich proporcjach, a do tego wszystkie te części są na naprawdę wysokim poziomie. Wystarczy wspomnieć pościg po ulicach Włoch, który mocno podniósł poprzeczkę innym filmom akcji. Co prawda Sam Mendes ucieka się do kilku uproszczeń w fabule, ale tego typu kino (a w szczególności produkcje z Bondem) wymagają od widza zaakceptowania pewnej konwencji i głosy, że Spectre nie jest realistyczny nie brzmią zbyt rozsądnie. To prawda, że najnowszy film jest inny niż Casino Royal, ale jednocześnie jest też powrotem do wzorców, które przyniosły agentowi 007 ogromną popularność.

Filmy o Bondzie zawsze miały kilka charakterystycznych cech, które wyróżniały je wśród innych tego typu produkcji. I tak oprócz szybkich samochodów, efektów specjalnych na najwyższym poziomie i ciętych ripost głównego bohatera w produkcjach spod znaku 007 od zawsze pojawiały się piękne kobiety. W Spectre mamy przyjemność podziwiać dwie aktorki, których postacie różnią się od siebie nie tylko urodą ale również charakterem. Monicca Belluci wciela się w Lucie Sciarre, która mimo, że pojawia się na ekranie tylko na moment w pamięci zostaje do końca filmu a w męskich głowach zapewne jeszcze dłużej. W postać córki White wcieliła się Léa Seydoux i jak w przypadku Bellucci można przyczepić się tylko do tego, że jest jej zdecydowanie za mało na ekranie, tak do gry francuskiej aktorki jest trochę więcej zastrzeżeń. Między Bondem a Madeleine Swann nie widać w ogóle „chemii”, a ich romans pozbawiony jest zupełnie ognia i wyrazistości. Jest to tyle niedopuszczalne, że dziewczyna 007 pretenduje do miana wielkiej miłości agenta a nie kolejnej przelotnej miłostki. Na tle, tak znakomitych aktorów jak : Christoph Waltz, Ralph Fiennes czy Ben Whishaw, Léa Seydoux wypada naprawdę słabo i trudno znaleźć scenę gdzie jej praca mogła by zachwycić,  jest to duży mankament biorąc pod uwagę, że panna Swann jest jedną z czołowych postaci filmu. Oprócz wcześniej wymienionych aktorów na pochwałę zasługuję również Daniel Craig – nie widać po nim, żeby rola Bonda zaczynała mu ciążyć. Dowodzą tego sceny akcji w których się pojawia, Brytyjczyk wciąż jest w doskonałej formie. Miejmy nadzieje, że plotki jakoby miał to być ostatni Bond z jego udziałem były nieprawdziwe.

Czy Spectre spełnił pokładane w nim oczekiwania? Z pewnością nie wszystkich, co jest oczywiste przy tak dużej i długo wyczekiwanej produkcji, ale chyba nikt po wyjściu z kina nie stwierdzi, że wyrzucił pieniądze w błoto. Nowy film o Bondzie trzyma bardzo wysoki poziom, ale niestety całe wrażenie psuje Léa Seydoux, która miejscami aż przeszkadza w oglądaniu filmu. Jeżeli oczekujesz od Spectre dużo akcji, ciętego dowcipu a do tego chciałbyś przenieść się w świat gdzie nawet przestępcy chodzą w świetnie skrojonych garniturach to Spectre z pewnością Cię nie zawiedzie. Jeżeli jednak szukasz długich analiz osobowości głównego bohatera i ultrarealizmu to niestety trafiłeś pod zły adres.

Nasza ocena:

Autor: Mateusz Stachura