Nic bardziej nie porusza męskiej wyobraźni, niż wojsko i militaria. Nie dziwi więc, że tak wiele elementów umundurowania znalazło zastosowanie w modzie. Ubrania codziennego użytku, odzież wyczynowa, a nawet ekstrawaganckie kreacje gwiazd często są inspirowane militarnym stylem. Niektóre z tych elementów tak silnie zakorzeniły się w masowej wyobraźni, że stały się nieodłącznym atrybutem wielu mężczyzn. Bo czy nie jest tak w przypadku okularów Ray Ban Aviator lub kurtki M65?
M65
Kurtka M65 została zaprojektowana na potrzeby wojska w 1970 roku, a popularność wśród żołnierzy zyskała dzięki swojej niezawodności podczas wojny w Wietnamie. Rozpropagowaniu „emki” wśród cywili z pewnością pomógł kultowy film Taxi Driver z 1976, w którym główny bohater grany przez Roberta De Niro nosił właśnie tę kurtkę. Praktyczna, wygodna i stylowa szybko przyjęła się „cywilu” i zaczęła być utożsamiana z buntem i walką o wolność. Konotacje te szczególnie silne były w Polsce w okresie PRL. Dziennikarze oraz artyści przez ubiór manifestowali swoje poglądy i niezależność. M65 to symbol jak Lucky Strike czy Coca-Cola.
„Taksówkarz” to nie jedyna produkcja w której wystąpiła kurtka. Pojawiła się także z:
- Harrisonem Fordem w Ściganym,
- Alem Pacino w Serpico,
- Jimem Caviezielem w Deja Vu,
- Sylwestrem Stallone w Rambo. Pierwsza krew.
Produkcji z „emką” jest znacznie więcej, lecz choćby po tych kilku tytułach widać powiązania tego modelu z prawdziwie męskimi rolami. To konkretne nacechowanie było kluczowym elementem w kwestii rozprzestrzeniania się kurtki jako symbolu w samym USA, jak i w państwach bloku wschodniego. Osoby publiczne w Polsce, które można było zobaczyć w tym modelu kurtki, to między innymi Jerzy Jachowicz, dziennikarz i działasz NSZZ „Solidarność”, czy poeta Edward Stachura. Zachowały się także zdjęcia Sławomira Mrożka, Jacka Gmocha oraz Marka Hłaski ubranych właśnie w M65. Moda na wojskowe kurtki w Polsce pojawiła się po produkcji obrazu Andrzeja Wajdy Popiół i Diament z niezapomnianą kreacją „polskiego Jamesa Deana” – Zbyszka Cybulskiego. Odniesienie kulturowe do M65 możemy znaleźć także w poezji. Wojciech Młynarski pisząc wiersz dedykowany Jerzemu Dobrowolskiemu zatytułował go Amerykańska kurtka wojskowa w odniesieniu do ubioru pisarza.
AVIATOR
Tych okularów nie trzeba nikomu przedstawiać. Ich niesłabnąca popularność wynika przede wszystkim z ponadczasowego designu choć utrwalenie w kanonie mody jest już zasługą popkultury. Ray-Ban produkował początkowo okulary wyłącznie na potrzeby pilotów wojskowych. W 1936 roku firma stworzyła model Aviator, który niemal od razu stał się legendą i dziś nie sposób wymienić wszystkich gwiazd które w nich chodziły. Z czasem wojskowe okulary podbiły też serca pań, które dziś masowo chronią oczy przed słońcem Awiatorami. Zainteresowanie tą marką, z pewnością wiązało się ze sprawnie przeprowadzonymi akcjami marketinoymi. Nie można pominąć tu roli Toma Cruisa w filmie „Top Gun”, gdzie męską sylwetkę głównego bohatera, oprócz munduru, podkreślały właśnie Ray-Bany.
Współcześnie Ray-Ban tworzy okulary do użytku cywilnego. Najpopularniejsze modele oprócz Aviatora to Wayfarer i Clubmaster. Warto jednak pamiętać, że ten elegancki dodatek, powstał dzięki wojskowym zamówieniom.
KOLORY WOJNY
Co działania wojenne mają wspólnego z modą? Pozornie nic. Patrząc bliżej nie do końca tak jest. Taktyczne ubrania projektowane by pozostać niewidzialnym w terenie przyjęły się na gruncie cywilnym nadspodziewanie dobrze. Możliwe, że to co w lesie jest niewidzialne, w mieście rzuca się w oczy, więc kamuflaż w miejskiej dżungli od razu przykuwa uwagę. Szczególnie wyróżnia się na tym tle popularny „woodland”. W modzie cywilnej, w różnych postaciach, pojawia się chyba na każdym elemencie stroju, od butów po czapkę, na torebkach kończąc. Kamuflaż ten często określany jest mianem „moro”. Jest to jednak błąd, gdyż „moro” to kamuflaż wz. 69 stosowany w Wojsku Polskim i Milicji w PRL od 1969 roku.
Kolory khaki czy oliwkowy, popularne zwłaszcza jesienią, także wywodzą się z umundurowaniaa. Inspiracje oliwkową barwą widoczne są zarówno w kurtkach, parkach, czy eleganckich dwurzędowych płaszczach. W tym miejscu wypada wspomnieć o popularnych „bojówkach”. Spodnie te ze względu na trwałość, praktyczność i niski koszt nabycia to jeden z najpopularniejszych modeli wśród młodzieży. Wojsko ma także ofertę dla bardziej eleganckich i wymagających. Spodnie chinos. Razem z marynarką, są one podstawą stylu smart casual. Łączą w sobie cechy tradycyjnych, eleganckich spodni z użytecznymi dżinsami. Prosty krój i najczęściej pastelowe kolory to także nawiązania do wojskowego rodowodu.
Z DEMOBILU NA SCENĘ
Użytkowość, cena i jakość to główne czynniki wpływające na popularność elementów mundurowych w modzie. Handel demobilem to całkiem opłacalny interes, bo militaria cały czas cieszą się popularnością. Kurtki flyers, czapki pilotki, paski, klamry i mnóstwo innych, drobnych elementów na stałe weszło do codziennego użytku. Charakterystyczny wojskowy krój jest często wykorzystywany w popkulturze jak i świecie sztuki.
W kreacjach inspirowanych mundurami występowali artyści tacy jak John Lennon, Jon Bon Jovi czy Jimmi Hendrix. Współcześnie wojskową stylistykę wykorzystuje wielu raperów jak np. Snoop Dogg, a militarne inspirację znajdują się w polu zainteresowań modelek i projektantów takich jak Sara Blomqvist czy Marc Jacobs. Ważnym elementem zaczerpniętym z wojska są buty. Zarówno damskie i męskie obuwie wysokie w dużej mierze wzorowane jest na tym militarnym. Wysoka cholewka, obcas i mocna podeszwa to wyróżnik prawdziwych oficerek. Buty te cieszą się stałą popularnością. Choć pierwotnie męskie, dziś częściej sięgają po nie kobiety. Wykonane ze skóry są esencją stylu i praktyczności zaczerpniętej z wojska.
Autor: Franciszek Świtała
Komentarze
Dodaj komentarz
Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.
Simon
Dobry artykuł , chociaż jedynie zarysowujący temat, bo o takich rzeczach zaadoptowanych z wojska to by można było książkę napisać. Kurtki budrysówki , czy spodnie z moleskinu to tylko niektóre ubrania związane z wojskiem o których tu nie wspomniano:)