Z każdego szczepu winogron można stworzyć zarówno słodkie, jak i wytrawne wino. Poziom słodkości bądź wytrawności tego trunku zależy od zawartość tzw. cukru resztkowego w alkoholu. Czym jest cukier resztkowy? Jest to słodycz, która pozostała w alkoholu po procesie fermentacji. Winogrona z natury są słodkie tak, jak i wytwarzany z nich sok. Jak zatem powstaje wino wytrawne? Wszystkiemu winna jest fermentacja, która zmienia cukier w alkohol, tworząc wino wytrawne. Poziom cukru w trunku zależy od czasu, w jakim zachodzi ten proces. Istnieje więc pokaźna grupa win, którym fermentacja zmniejsza słodycz, ale nie zabiera jej całkowicie.

W przypadku win domowych słodki smak uzyskuje się dzięki dodatkowi cukru – tego samego, który używamy np. do herbaty. Jednak nie wszystkie trunki zawdzięczają swoją słodycz sacharozie, produkowanej z buraków cukrowych. Te szlachetne czerpią cukier z natury, a ich produkcja bywa dużo bardziej złożona niż produkcja win wytrawnych.

Metody otrzymywania win słodkich:

Słodki sekret

Najlepsze i najbardziej prestiżowe słodkie wina zawdzięczają swój smak, choć może wydawać się to dziwne, pleśni. Nie jest to jednak zwyczajna pleśń (tzw. szara), lecz pleśń szlachetna – łac. botrytis cinerea. Tylko w nielicznych miejscach na ziemi ma ona okazję pokazać swoje szlachetne oblicze. Na wytworzenie się tego typu pleśni ma wpływ kilka czynników: specyficzny mikroklimat (najczęściej spotykany blisko zbiornika wodnego) i odpowiednie warunki pogodowe – mgliste poranki i ciepłe wieczory. Szlachetny grzyb, atakując grona, usuwa znaczną część wody z owocu, pozostawiając wyższy procent cukrów, kwasów owocowych i minerałów. Soku ze “spleśniałych winogron” powstaje znacznie mniej i jest on dużo bardziej słodki, ekstraktywny i aromatyczny niż ten ze zwykłych owoców. Jedyne co pozostaje winiarzowi, jeśli chce on uzyskać w pełni słodkie wino, bez dodawania cukru, to niedopuszczenie, aby cukier wyfermentował do końca. Najsłynniejsze wina botrytyzowane (dotknięte szlachetną pleśnią), to białe francuskie Sauternes i węgierske Tokaje Aszuszu.

Słodkie jak rodzynki

Włosi z regionu winiarskiego Vento suszą swoje winogrona za pomocą mniej radykalnych metod. Po zbiorach wykładają grona na bambusowe maty, pozwalając wodzie odparować. Kiedy w grudniu owoce winnej latorośli zaczynają przypominać rodzynki, winemaker wyciska je otrzymując ekstratywny, słodki eliksir. Ta metoda nazywa się appassimento i prowadzi do stworzenia słodkiego czerwonego wina o nazwie Recioto della Valpolicella.

Ice wine

Francuzi, Węgrzy i Włosi wykorzystują ciepły klimat, dzięki któremu woda z winogron odparowuje. Jak sobie radzą regiony winiarskie o zdecydowanie ostrzejszym klimacie? Otóż, oni tę wodę zamrażają. Niemcy, Austriacy i Kanadyjczycy są mistrzami w wytwarzaniu tzw. Ice wine, czyli wina lodowego. Zbiór winogron zaczyna się wraz z pierwszymi przymrozkami. Robi się to wczesnym rankiem, kiedy woda w gronach jest zlodowaciała. Sprawia to, że podczas wyciskania owoców duża część wody pozostaje na prasie w postaci lodu, a winiarz uzyskuje skoncentrowany sok bogaty w cukry i minerały.

“Mocno” słodkie

Do słodkich win wzmacnianych należy m.in. Porto, Sherry czy Madeira. Wina te “doprawiane” są alkoholem wysokoprocentowym wytwarzanym z winogron – czyli brandy. Wbrew pozorom dodatek destylatu z winogron nie służy, tylko i wyłącznie, podwyższeniu objętości alkoholu. Głównym celem wzmacniania jest zatrzymanie procesu fermentacji. Drożdże, które są odpowiedzialne za zamianę cukrów w alkohol obumierają przy poziomie 16% alkoholu, a ich unicestwienie (czyt. zatrzymanie procesu fermentacji), zatrzyma słodycz w winie.

Z dodatkiem cukru

Na rynku możemy także znaleźć wina słodzone sokiem z winogron lub cukrem. Nie są one jednak w większości uważane za trunki jakościowe. Wyjątkiem potwierdzającym regułę są Szampany, które częstokroć są dosładzane sokiem z winogron lub słodkiem winem.

Jak podawać?

Aby się cieszyć nimi w pełni, należy pamiętać o kilku prostych zasadach. Trzeba podawać je delikatnie schłodzone – w 6 – 14 stopniach Celsjusza (im wino szlachetniejsze, tym wyższa będzie temperatura podania). Najlepiej skomponować je z potwarą o niższym stopniu słodyczy (Francuzi podają je często do fois gras lub do sera pleśniowego) i nie przesadzić z ilością – są to raczej wina do sączenia i smakowania. Należą do bardzo ekstraktywnych, ale zarazem ciężkich trunków.

O autorze:

Anita Więckowiak – Pasjonatka wina i whisky. Pierwsze kroki stawiała pracując w muzeum wina w Bordeaux, gdzie prowadząc liczne degustacje, zbudowała silne fundamenty w tej tematyce. Jedna z członkiń zespołu Miler Spirits & Style.

Pięknie skrojony garnitur to perfekcyjnie dobrane proporcje, najwyższej jakości tkanina i ogromna ilość pracy ręcznej. Dodatki stanowiące klasę same w sobie – poszetka z ręcznie rolowanymi brzegami i krawat bez podszewki wykonany z siedmiokrotnie złożonego kawałka jedwabiu. Nieskazitelna biel koszuli i kołnierzyk, idealnie chowający się pod klapy marynarki. Czy ten cudowny obraz można czymś zepsuć? Oczywiście! Marnej jakości butami. Bo porządne obuwie nawet w połączeniu ze średnim garniturem będzie błyszczeć. Słabe za to zniweluje cały efekt, jaki mężczyzna pragnie wywołać. Jak w takim razie wybrać dobre buty?

Anatomia buta

Zacznijmy od początku, czyli od tego, jak zbudowane jest obuwie. But składa się z podeszwy oraz cholewki obejmującej stopę. Najważniejsze elementy cholewki to obłożyny z dziurkami na sznurowadła, przyszwa i nosek.

Choć klasyfikacja klasycznego obuwia jest dość rozbudowana, istnieje kilka modeli butów, które powinien znać każdy mężczyzna.

• wiedenki (ang. oxfords) – w których obłożyny są wszyte pod przyszwę, zamykając ją.
• angielki (ang. derbies) – w których obłożyny są naszyte na przyszwę
• monki – buty z charakterystycznymi klamerkami
• lotniki – buty z jednego kawałka skóry, z cholewką, na której nie ma szwów
• mokasyny (ang. loafers) – wsuwane buty bez sznurówek i klamerek

Dodatkowo buty mogą posiadać ozdobne dziurki, które nazywane są ażurowaniem. Ażurowanie ułożone w ozdobny wzór na nosku buta to medalion.

Na zdjęciu poniżej widać (od lewej): podwójne monki (dwie klamerki) z nakładanym noskiem, angielki z ażurowaniem, wiedenki z ażurowaniem, gładkie angielki, oraz gładkie wiedenki z nakładanym noskiem. Warto zauważyć, że ażurowanie może być obecne we wszystkich typach obuwia – wtedy często wykorzystuje się nazwę brogsy od angielskiego słowa brogue. Pamiętna kwestia z filmu Kingsman – Oxfords, not brogues, okazuje się więc nielogiczna, ponieważ oxfordy również mogą być brogsami.

Znamy już podstawy klasyfikacji butów. Zajmijmy się teraz ich anatomią.

Klejone czy szyte?

Zacznijmy od technologii. Dobre, skórzane buty powinny być szyte, a nie klejone. Pomijając kwestie zdrowotne, klej nie może zapewnić takiej trwałości jak szycie i prędzej czy później podeszwa zacznie odchodzić od cholewki, zmuszając nas do wymiany obuwia. Najtrwalsze buty są szyte ramowo (ang. Goodyear Welted lub w skrócie GYW) za pomocą metody, która pozwala nie tylko na wyeliminowanie klejenia, ale również na ewentualną wymianę uszkodzonej podeszwy. Szycie ramowe zostało wymyślone przez Charlesa Goodyeara juniora, syna Charlesa Goodyeara, który dokonał przełomów w dziedzinie wulkanizacji, już w 1871 roku i od tamtego czasu nie wymyślono alternatywy. Metoda ta polega na wykorzystaniu skórzanego pasa (ang. welt), który przyszywany jest do cholewki i do podeszwy w takie sposób, że nie są one ze sobą bezpośrednio zszyte. Pozwala to na wymianę podeszwy po jej zużyciu. Pomiędzy wkładką buta a podeszwą znajduje się izolacyjna warstwa korka, która sprawia, że obuwie nie przemaka tak łatwo.

Na uwagę zasługują również buty szyte metodą Blake. To prostsza metoda polegająca na bezpośrednim przyszyciu cholewki do buta. Obuwie takie jest lżejsze i nieco smuklejsze, ponieważ po jego obwodzie nie biegnie rama w postaci skórzanego pasa. Wiąże się to jednak z brakiem możliwości wymiany podeszwy. Z uwagi na prostsze wykonanie i niższą trwałość, buty te są zwykle mniej kosztowne (a przynajmniej powinny być).

Skóra skórze nierówna

Dobre buty muszą być w całości skórzane. Oznacza to, że poza cholewką, wkładka i podeszwa również powinny być wykonane ze skóry. Tylko naturalny materiał pozwoli butom na „oddychanie”, co z kolei w znaczącym stopniu przekłada się na komfort termiczny obuwia. Jednak na jakość skóry również należy zwrócić uwagę. Dobra jakościowo skóra znacznie lepiej przyjmuje kosmetyki do butów. Wynika to z faktu, że wysokiej jakości cholewka nie jest szyta ze skór lakierowanych, lecz takich o otwartych porach, które świetnie wchłaniają tłuszcze, kremy i woski. Dobra skóra ulega również pięknej patynacji (starzeniu się), która tylko nadaje jej dodatkowego charakteru.

Jedne z najdroższych butów wykonywane są z cordovanu – skóry z końskiego zadu, która szybko i widocznie się łamie, ale w swojej naturze jest niezwykle urokliwa i praktycznie niezniszczalna. Nie oznacza to jednak, że cordovan jest najlepszym rodzajem skóry.  Ma on oczywiście wiele zalet, ale dla wielu barierą może być cena – buty z cordovanu kosztują zwykle kilka tysięcy złotych. Pamiętajmy jednak, że dobre obuwie niekoniecznie musi być wykonane ze skóry końskiej.

Nie tylko długość, ale i tęgość

Marki zajmujące się produkcją obuwia wysokiej klasy zawsze mają do dyspozycji kilka kopyt, na których szyją swoje buty. Dzięki temu klient nie wybiera tylko długości, ale jest również w stanie dopasować szerokość buta, a to ma ogromny wpływ na wygodę jego użytkowania. Dzięki odpowiednio dobranemu rozmiarowi skóra buta z pewnością nie ulegnie tak szybkiej deformacji, jak w przypadku obuwia w zbyt małym rozmiarze (nieestetyczne rozejście się butów po bokach, pękanie szwu przy kostce) lub za dużych (wyginanie się czubka buta ku górze). Osoby z wysokim podbiciem lub szeroką stopą szczególnie cierpią z powodu uśrednionej rozmiarówki.

Nie oszczędzaj, ale i nie przepłacaj

W wielu przypadkach wyznacznikiem jakości jest również cena. Niestety obuwie wykonane z dobrej skóry, szyte metodą Goodyear Welted, nie może mieć cen porównywalnych z tymi w sklepach sieciowych. Trzeba jednak uważać na buty, których ceny są sztucznie zawyżane tylko ze względu na logo lub nazwisko znanego projektanta znajdujące się na wkładce. Dzisiaj, kiedy Internet jest wszechobecny, bardzo łatwo można znaleźć wartościowych producentów obuwia i to ich produkty wybierać. Trzeba jednak jasno powiedzieć, że buty dobrej jakości to wydatek minimum 500 złotych.

Wysoka cena przekłada się nie tylko na jakość skóry, ale również na wykończenie – równe, eleganckie szwy, dynamiczne taliowanie od strony podeszwy, odpowiednio wyprofilowany obcas… Te wszystkie detale sprawiają, że buty wyglądają lepiej i nosi się je zdecydowanie przyjemniej dla oka.

Wygląd ma znaczenie

Bardzo ważnym, choć dość subiektywnym elementem charakteryzującym dobre buty jest ich wygląd. Tanie buty na „standardowych” kopytach na każdą stopę nie mają kształtów tak dynamicznych i finezyjnych, jaki uzyskuje się w butach wysokiej klasy dzięki zastosowaniu różnych kopyt. To samo można powiedzieć o wzornictwie. Porządne marki nie starają się wymyślać koła na nowo, lecz bazują na kanonie klasycznej elegancji. Oznacza to, że oxfordy wyglądają jak oxfordy (prostota i ponadczasowość), brogsy mają odpowiednie ażurowanie oraz medalion, a derby są tylko sznurowane, bez szpecącego suwaka lub gumki w połowie cholewki. Dodatkowe kontrastujące nitki, zamki, nity, zadarte czuby, byle jakie łączenia skór to domena wielu marek obuwniczych dostępnych w centrach handlowych. Z pewnością wśród butów poważnych brytyjskich, włoskich i hiszpańskich marek nie uda się znaleźć tego typu dodatków.

Zakup obuwia powinien być przemyślany. Przed rozpoczęciem poszukiwań warto zainteresować się tematem i sprawdzić, na które buty zwrócić uwagę, a które omijać szerokim łukiem. Dobre obuwie jest minimalistyczne, a dzięki temu ponadczasowe. Na tyle, że za 10 czy 20 lat, nie będzie wywoływało uśmiechu politowania na pamiątkowych zdjęciach, aby jednak tyle przetrwało, należy o nie dbać. To z kolei temat na osobny wpis.

Autor: Kamil Brycki

Pasjonat muzyki, literatury i mody. Klasyczną męską elegancją interesuje się od 18 roku życia i od tego czasu jego ciekawość tylko przybiera na sile. Redaktor serwisu muzycznego Music To The People.

Zapisz

Najbardziej amerykański samochód? Gdy zapytałem o to resztę redakcji Gentleman’s Choice, prawie jednogłośnie odpowiedzieli – Hummer. Wydaje mi się, że mają w zupełności rację, w końcu USA kojarzy nam się najczęściej z wielkością, a H1 do małych nie należy.

Pierwszy cywilny Hummer mierzy ponad 4,5 metra długości i 2 m szerokości, a waży prawie 3,4 tony. W porównaniu do europejskich aut jest po prostu przeogromny. Jednak, gdy spojrzymy na jego rodowód, staje się jasne, czemu ten model ma tak duże problemy z parkowaniem w miastach. H1 został zbudowany na bazie wojskowej terenówki amerykańskiej armii, o nazwie HMMWV (potocznie zwanym jako Humvee). Początkowo, odpowiedzialna za projekt i produkcję wersji wojskowej, firma AM General Corporation nie planowała wprowadzać swojego produktu na cywilne drogi. Sytuacja zmieniła się jednak w 1992 roku. Wtedy to gwiazda kina – Arnold Schwarzenegger, zwrócił się do producenta ze specjalnym życzeniem stworzenia cywilnej wersji Humvee. Przedsiębiorstwo przystało na prośbę aktora i chwilę potem, ze względu na spore zainteresowanie potencjalnych klientów, auto mógł kupić sobie każdy w jednym z 50 dostępnych punktów dealerskich.

Samochód otrzymał nazwę handlową Hummer H1 i był dostępny w trzech wariantach: z twardym dachem, miękkim płóciennym oraz w wersji „kombi”. Technologicznie praktycznie nie różnił się wcale od swojego wojskowego pierwowzoru. Został pozbawiony jedynie uzbrojenia oraz pancerza i innych typowo wojenny atrybutów. W zamian zamontowano wygodniejsze fotele, dodano tapicerkę oraz cywilne wyposażenie – radio, klimatyzację, centralny zamek, elektryczne szyby itp. Instalacja 24 V została zamieniona na powszechnie występującą w autach cywilnych 12 V, a o bezpieczeństwo podróżnych dbał system ABS i kontroli trakcji. Dalej jednak było to surowe i dość spartańske auto, które świetnie radziło sobie w terenie.

Zespół napędowy pozostał bez zmian, względem wersji wojskowej, niestety nie była to zbyt dobra decyzja. 6,2 litrowy ośmiocylindrowy widlasty diesel o mocy 150 KM, w połączeniu z 3 biegowym „automatem” nie imponował osiągami. Sukcesywnie dokonywano jednak zmian silnikowych i pod koniec produkcji, H1 w wersji Alpha miał już 305 KM i 5 biegową skrzynię, które dzielnie napędzały prawie 3,5 tonowe monstrum.

Mało, które seryjne auto jest w stanie dorównać dzielnością Hummerowi. Jego konstrukcja została oparta na stalowej ramie, obutej w aluminiowe nadwozie. Napęd umieszczony jest wysoko nad ziemią, praktycznie wewnątrz kabiny pasażerskiej. To rozwiązanie wymusiło obecność we wnętrzu auta ogromnego tunelu przechodzącego przez środek oraz nie pozwoliło na zaprojektowanie 5-osobowego wnętrza. Kupujący Hummera nie zwracali jednak na to wielkiej uwagi. Możliwość zabrania na pokład tylko 4 osób, w zupełności rekompensowały własności terenowe i wygląd budzący respekt . H1 bez trudu pokonuje wzniesienia o kącie nachylenia aż do 72 stopni i można nim przejechać przez zbiorniki wodne, których głębokość nie przekracza 75 cm. Nie straszne są mu, więc żadne warunki, piasek, błoto czy zaspy śnieżne.

Niestety za naturalne środowisko Hummera nie można uznać europejskich miast, głównie ze względu na ich ciasność. O ile w USA poruszanie się H1 na co dzień, nie sprawia aż takich problemów, ze względu np. na o wiele większe niż w Europie miejsca parkingowe, to jeżdżenie tym autem po Warszawie nie będzie należało do przyjemnych.

Hummera najczęściej wybierali właśnie ludzie pokroju Szwarzeneggera, kulturyści, którzy ze względów fizycznych i wizerunkowych potrzebowali „monstrum na kołach” oraz gwiazdy wprost z Hollywood – H1 w latach 90. robił ogromne wrażenie na ulicach. Mało kto decydował się na zakup Hummera w celach czysto terenowych. Auto nie było oficjalnie oferowane w Europie, jednak nawet w naszym kraju możemy doszukać się paru egzemplarzy, H1 jeździ chociażby najsłynniejszy polski detektyw Krzysztof Rutkowski.

W 1999 roku prawa do marki i jej dystrybucji wykupił koncern GM i od razu przystąpił do projektowania następcy pierwszego modelu Hummera – wersji H2. H1 był jednak produkowany aż do 2006, a obecnie w firmie AG możemy zamówić Humvee C Series – czyli H1 do samodzielnego złożenia. Musimy wyposażyć go jednak we własnym zakresie w silnik oraz napęd, całą resztę dostarcza producent.

Teraz chyba większość z was zgodzi się, że Hummer jest jednym z najbardziej kojarzących się kulturowo z USA, autem. Jest ogromny, ciężki, mocny i dzielny w terenie. Takie właśnie auta kochają Amerykanie, stąd spory sukces tego dziwnego pojazdu na lokalnym rynku. Zapewne gdyby o produkcji Hummera na rynek cywilny miał decydować, któryś z europejskich koncernów motoryzacyjnych, nigdy nie doczekalibyśmy się aż trzech generacji tej terenówki. Niestety nie ma co liczyć na kolejne odsłony tego modelu. Koncern GM zakończył jego produkcję w 2010 roku, więc jeśli chcemy koniecznie posiadać ten pojazd, to pozostaje nam rynek wtórny, lub Hummer w „puzlach” od AG. Swoją drogą, bardzo ciekawy pomysł na spędzanie wolnego czasu, składanie własnej H1.

Jako ciekawostkę warto dodać, że w zakończonym niedawno rajdzie Dakar, Robby Gordon od lat startował autami wyposażonymi w karoserię przypominającą Hummera. W 2009 roku odniósł ogromny sukces zajmując trzecią lokatę i pokonując wiele fabrycznych zespołów.

Autor: Adrian Walkiewicz